ქართული ფეხბურთის სადღეგრძელო არ მოგენატრათ?

...უკვე მერამდენე წელია, როცა საფეხბურთო წელიწადს ვაჯამებთ-ხოლმე, ფაქტობრივად, ერთი და იგივეს ვიმეორებთ: "განვლილ წელიწადში იმედგაცრუება სჭარბობდა სიხარულს; თუმცა, იმედი დავიტოვოთ, რომ მომავალი წელიწადი უკეთესი იქნება და ქართულ ფეხბურთსაც ზეობის პერიოდი დაუდგება!"

ჰო, ასე გრძელდება ორ ათეულ წელიწადზე მეტჯერ, და ახლაც, ძველი და ახალი წლების მიჯნაზე, თითქმის იგივეს გამეორება გვიწევს: 2013 წელს ქართული ფეხბურთისათვის წარმატებულს ვერ ვუწოდებთ (თუმცა, რამდენიმე გამონათება მაინც იყო) და იმედი ვიქონიოთ, რომ 2014 წელი ჩვენი ფეხბურთისათვის ბევრად უფრო წარმატებული და, რაც მთავარია, აღმავლობის დასაწყისის პერიოდი ყოფილიყოს!

ზუსტად ერთი წლის მერე, სიამაყით გვეთქვას თუ აგვეღნიშნოს: ქართულ ფეხბურთს მსგავსი წარმატებული წელიწადი არასდროს ჰქონიაო!

თანაც, არა მხოლოდ "ლელოს" ფურცლებიდან გვეთქვას, - ქართული ფეხბურთის სადღეგრძელოც (გინდა - "განსხვავებული" სასმისით, გინდა - "წელში გამოყვანილი" ჭიქით) შეგვესვას!

თუმცა, სადღეგრძელოები ამ დღეებშიც "გვეყოფა", მანამდე კი გასული საფეხბურთო წელიწადი შევაფასოთ - ქართველ გულშემატკივარში, ტრადიციულად, გაორებული შთაბეჭდილება რომ დატოვა...

ეროვნული ნაკრები: პრეტენზიების წელიწადი
...არცთუ შორეულ წარსულს გაგახსენებთ, როცა მართლაც საამაყოდ გვქონდა საქმე: 2010 წელი საქართველოს ნაკრებმა ხომ წაუგებლად დაასრულა! ჰოდა, ყველანი რომ უფრო უკეთესის მოლოდინსა თუ ახალ-ახალი წარმატებების იმედად ვიყავით, აი, სწორედ მაშინ დაიწყო ჩვენი უპირველესი გუნდის უკუსვლა.

სამწუხაროდ, 2013 წელს იმედგაცრუება სჭარბობდა ჩვენი ნაკრების შედეგებისა თუ თამაშის ხარისხიდან გამომდინარე: 8 მატჩიდან 1 მოგება, 1 ფრე და 6 წაგება (ბურთების სხვაობა - 5:14) არც ერთი "თავმოყვარე" გუნდის აქტივში ნამდვილად ვერ ჩაითვლება. თანაც, ის ერთადერთი მოგებაც (მართალია, სტუმრად, მაგრამ, მაინც...) ამხანაგურ შეხვედრაში, წლის დასაწყისში ალბანეთის ნაკრებთან გვქონდა.

თუმცა, მხოლოდ ციფრებში როდია საქმე: წინა წელს დაწყებული შესარჩევი ციკლი ხომ სწორედ 2013-ში უნდა დასრულებულიყო და რა შედეგიც მივიღეთ, ყველას კარგად მოეხსენება!

ჰო, ხუთგუნდიან ჯგუფში მეოთხე ადგილზე გასვლას, ზოგიერთებისგან განსხვავებით, ჩვენ "წინსვლად" ნამდვილად ვერ შევაფასებთ.

ოღონდ, ნურც ის დაგვავიწყდება, რომ 2013 წელს ჩატარებული ოთხი ოფიციალური მატჩიდან ორი საფრანგეთთან გვქონდა და ერთიც - ესპანეთთან; ანუ, 2013 წლის დასაწყისში არავის გვქონდა იმის ილუზია, რომ მართლაც სასწაული მოხდებოდა და საქართველოს ნაკრები თუნდაც მეორე ადგილისათვის იბრძოლებდა - ჩვენთვის ეს უკანასკნელი შესარჩევი ციკლი ხომ, ფაქტობრივად, 2012 წლის შემოდგომაზე დასრულდა, როცა ჩვენი "კალიბრის" მეტოქეებთან (ფინეთთან და ბელარუსთან) სტუმრად ჩატარებულ ორ შეხვედრაში მხოლოდ ერთი ქულა ავიღეთ.

იდეალური ვარიანტი მაშინ, რაღა თქმა უნდა, 6 ქულა იქნებოდა, თუმცა ოთხ ქულაზეც არავინ ვიქნებოდით უკმაყოფილონი, მაგრამ როცა ჯგუფში საფრანგეთი და ესპანეთი გყავს და დანარჩენ ორ გუნდთან ურთიერთდაპირისპირებებში რომ ვერ იყოჩაღებ, მაშინ პრეტენზია არაფერზე უნდა გვქონდეს.

..."პრეტენზია" ვახსენეთ და, სამწუხაროდ, ეს სიტყვა თითქმის მთელი წლის განმავლობაში ყველაზე... აქტუალური იყო საქართველოს ეროვნულ ნაკრებთან მიმართებაში; ჰო, აქეთ, ქართულ სპორტულ მედიას ჰქონდა პრეტენზიები ჩვენი ნაკრების მთავარი მწვრთნელის მიმართ, თუმცა არანაკლები კი არა, ლამის უფრო "საპასუხო" პრეტენზიებს ვისმენდით ქართველი ჟურნალისტები საქართველოს ეროვნული თავკაცის მხრიდან; აღარაფერს ვამბობთ ამაზე ბევრად უსიამოვნო და არასასურველ ფაქტ(ებ)ზე, როცა ნაკრების რამდენიმე ფეხბურთელი და ნაკრების მთავარი მწვრთნელი საჯაროდ (ოღონდ, დაუსწრებლად) უყენებდნენ ერთმანეთს პრეტენზიებს.

არადა, ზემოთ რომ 2010 წელი ვახსენეთ, მაშინაც (ისე როგორც - 2013 წელს) ხომ საქართველოს ნაკრების მთავარი მწვრთნელი თემურ ქეცბაია გახლდათ!

სხვათა შორის, თემურ ქეცბაიას საამაყოდ მაინც აქვს საქმე: ერთადერთი მწვრთნელია, ვინც საქართველოს ნაკრებს ზედიზედ ორ შესარჩევ ციკლში უხელმძღვანელა!

ამას გარდა, დამოუკიდებელი ქართული ფეხბურთის ერთ-ერთ გამორჩეულ და მართლაც ჯიგრიან მოთამაშეს თემურ ქეცბაიას 2014 წელს ახალი მიღწევაც ელოდება: კიდევ სამი მატჩი და საქართველოს ნაკრების მთავარი მწვრთნელის რანგში ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობით ალექსანდრე ჩივაძის რეკორდსაც დაამხობს!



დინამო, რონალდო და შევჩენკო
საქართველოს ჩემპიონატზე რა უნდა ვთქვათ: ხვალ ახალი წელია და უმაღლესი ლიგის 12 კლუბიდან, ალბათ, ერთი-ორგან თუა დაგეგმილი მოსამზადებელი პერიოდისა და სავარაუდო ტრანსფერების ამბავი.

ამ გუნდების უმრავლესობა კი სრულ გაურკვევლობაშია: რა ბიუჯეტი ექნებათ, რა კონტიგენტი ეყოლებათ და ასე შემდეგ; ისე კი, 2013 წელი (ევროტურნირებს თუ არ ჩავთვლით) განსაკუთრებული იყო თბილისის "დინამოსათვის": ჩეხი სპეციალისტის, დუშან უჰრინის ხელმძღვანელობით მოასპარეზე გუნდმა ხუთწლიანი პაუზის მერე საქართველოს ჩემპიონობა მოიპოვა, ათწლიანი პაუზის შემდეგ კი "დუბლიც" შეასრულა!

თუმცა, შიდა ასპარეზზე "ტრიპლეტის" გაკეთება ვეღარ შეძლო: ჩვენში უკვე ტრადიციასავით დამკვიდრებულ, დეკემბერში (!) ჩატარებულ სუპერთასზე "დინამოს" ხელი მოეცარა. სამაგიეროდ, კლუბის ისტორიაში პირველი ტიტული მოიპოვა სოსო ფრუიძის "ჩიხურამ"...

...ისევ "დინამოზე", გვინდა რამდენიმე სიტყვა ვთქვათ: სწორედ წლეულს მოხდა, რომ საბოლოო სახე მიიღო კლუბის მართლაც ჩინებულმა საწვრთნელმა ბაზამ; თუმცა, "დინამოს" პრეზიდენტს რომან ფიფიას სამადლობელი ბევრად უფრო მასშტაბური და საშვილიშვილო საქმისათვის ეკუთვნის:

ამ ზაფხულს ხომ ლეგენდარული ქართველი ფეხბურთელის, ვიტალი დარასელიას სახელობის "დინამოს" ბავშვთა საფეხბურთო აკადემია გაიხსნა, რომლის ანალოგიც, გვერწმუნეთ, ევროპაში ბევრი ნამდვილად არ იქნება. თანაც, ამ აკადემიის გახსნაზე ხომ ახლო წარსულისა და თანამედროვეობის ორი ვარსკვლავიც გვესტუმრა: უკრაინელი ანდრეი შევჩენკო და პორტუგალიელი კრიშტიანო რონალდო!



სასიამოვნო გამონათება
საბედნიეროდ, წელიწადს ქართულ ფეხბურთში სასიხარულო ფაქტებიც გვხვდებოდა და ეს.

უპირველეს ყოვლისა, ჩვენი ასაკობრივი ნაკრებების წარმატებული ასპარეზობებით იყო განპირობებული; რაც მართალია, მართალია: საქართველოს ასაკობრივმა ნაკრებებმა უკვე ისე გაგვანებივრეს ლამაზი გამარჯვებებით, რომ ლამის არის, ევროპის ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპზე მოხვედრა კი არა, რომელიმე სინჯის მედალის მოპოვებაც მოვითხოვოთ!

ჰო, ფინალურ ეტაპზე მოხვედრა უკვე "სავალდებულოდაც" გავუხადეთ ჩვენს ასაკობრივ ნაკრებებს, არადა, ხანდახან "გვავიწყდება", რომ ევროპის ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპზე კონტინენტის 8 საუკეთესო გუნდი გადის!

სწორედ ასეთ წარმატებას მიაღწია 2013 წლის მაისის ბოლოს ჩვენმა 19-წლამდელთა ნაკრებმა, როცა ბელგიაში ჩატარებულ ელიტ-რაუნდში მასპინძლების, ინგლისელების და შოტლანდიელების "გარემოცვაში" ჯგუფში პირველი ადგილი დაიკავა და ევროპის ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის საგზური მოიპოვა!

გია ცეცაძის შეგირდებმა პირველი მატჩი ინგლისელ თანატოლებთან ფრედ (1:0) ითამაშეს, მერე იყო მართლაც სასწაული შეხვედრა შოტლანდიასთან, როცა 9 ფეხბურთელით (!) მოასპარეზე ჩვენმა ბიჭებმა მაინც შეძლეს მეტოქის დამარცხებაც (3:1) და უაღრესად ტენდენციურ მსაჯობასთან გამკლავებაც; თუმცა მთავარი წინ იყო: დისკვალიფიკაციების გამო ლამის "განახევრებულმა" საქართველოს 19-წლამდელთა ნაკრებმა გადამწყვეტ მატჩში მასპინძლებს, ბელგიელებს მოუგო და კონტინენტის 8 საუკეთესო გუნდშიც მოხვდა.

სამწუხაროდ, ლიტვაში ჩატარებულ ევროპის ჩემპიონატზე კიდევ ერთი და კიდევ უფრო მასშტაბური სასწაული არ მოხდა: საქართველოს ნაკრები ნახევარფინალში ვერ გავიდა...

...ეს ყველაფერი წლის პირველ ნახევარში იყო, შემოდგომაზე კი კიდევ ორი კარგი ამბავი გველოდა: ჯერ საქართველოს 17-წლამდელთა ნაკრებმა (მთავარი მწვრთნელი - ნოდარ აკობია) გაგვახარა, მერე კი - ახალი ფორმაციის საქართველოს 19-წლამდელთა ნაკრებმა (მთავარი მწვრთნელი - ვასილ მაისურაძე); შეგახსენებთ, რომ ამ ორივე ნაკრებმა მომავალ წელს გასამართი ელიტ რაუნდის საგზური მოიპოვა.

განსაკუთრებით შთამბეჭდავი ვასილ მაისურაძის დამოძღვრილი 19-წლამდელების ჩინებული თამაში იყო: ჩვენმა 19-წლამდელებმა ჰოლანდიელ, მოლდოველ და უელსელ თანატოლებთან სასურველ შედეგთან ერთად ლამაზი სანახაობაც შემოგვთავაზეს.

სამწუხაროდ, გასული წელი წარუმატებელი გამოდგა საქართველოს ახალგაზრდული (21-წლამდე) ნაკრებისათვის: ალექსანდრე ჩივაძის გუნდს, ფაქტობრივად, თეორიული შანსიც აღარ დარჩა პლეი ოფის საგზურის მოსაპოვებლად.



ჩვენ და ევროტურნირები
2004 წელს, გია გეგუჩაძის გაწვრთნილმა თბილისის "დინამომ" რომ უეფას თასის (დღევანდელი - ევროპა ლიგის) ჯგუფური ეტაპის საგზური მოიპოვა, აი, ეს შედეგი კვლავაც ერთადერთ წარმატებად რჩება დამოუკიდებელი ქართული საკლუბო ფეხბურთის ისტორიაში.

გამონაკლისი არც წლევანდელი ზაფხული იყო, თუმცა, ევროტურნირებზე მოასპარეზე ოთხივე ქართული გუნდის გამოსვლა, რაღა თქმა უნდა, არაერთგვაროვნად უნდა შეფასდეს.

უპირველეს ყოვლისა, "დილას" ასპარეზობა უნდა აღვნიშნოთ: ისე როგორც ერთი წლის წინათ, გიორგი დევდარიანის დამოძღვრილ გორელთა გუნდს ცოტა დააკლდა ევროპალიგის ჯგუფურ ეტაპზე მოსახვედრად.

"დილა" ერთადერთი ქართული გუნდი იყო, წლევანდელი ევროტურნირები დადებითი ბალანსით რომ დაამთავრა: 6 მატჩი, 3 მოგება, 1 ფრე, 2 წაგება (ბურთების სხვაობა - 5:4).

აქვე, "დილას" იმ წარმატებული ასპარეზობის ერთ-ერთი მთავარი შემოქმედიც უნდა ვახსენოთ: ნუკრი რევიშვილმა დანიურ "ოლბორგთან" და ხორვატიულ "ჰაიდუკთან" ისე იასპარეზა, როგორც მაღალი დონის მეკარეს შეეფერებოდა!

ქართველი გულშემატკივარი, ალბათ, უფრო მეტს მოელოდა ერთწლიანი პაუზის მერე ევროტურნირებზე დაბრუნებული თბილისის "დინამოსგან"; პირველ ბარიერს რომ ჩვენი ყველაზე ტიტულიანი კლუბი უპრობლემოდ გაივლიდა, ამაში ეჭვი არავის ეპარებოდა და ასეც მოხდა: ფარერების "სტრეიმურს" ორივე მატჩში უპრობლემოდ მოუგო (6:1, 3:1), მაგრამ აი, მომდევნო მეტოქესთან პაექრობამ ყველას დაგვანახვა, თუ რა მდგომარეობაშია დღესდღეობით ქართული საკლუბო ფეხბურთი; ყოველ შემთხვევაში, რუმინულ "სტიაუსთან" და განსაკუთრებით, შემდეგ, ევროპა ლიგაზე გადანაცვლებისას ინგლისურ "ტოტენჰემთან" მატჩებში ნათლად გამოჩნდა, რომ ვიდრე ჩვენი ეროვნული ჩემპიონატის დონე არ ამაღლდება, საერთაშორისო ასპარეზზე რაიმე წარმატებაზე არც უნდა ვიფიქროთ.

სამწუხაროდ, წლევანდელ ევროტურნირებზე "დინამომ" ერთი ანტირეკორდიც დაამყარა: გუნდს აქამდე არასდროს წაეგო საშინაო მატჩი ხუთბურთიანი სხვაობით...

ევროტურნირების დებიუტანტ "ჩიხურასგან" ბევრს არც არავინ მოელოდა, მაგრამ გამოცდილი სპეციალისტის, სოსო ფრუიძის გუნდმა ევროპა ლიგის პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპი წარმატებით გადალახა, აი, მეორეში კი შვეიცარიულ "თუნთან" ვერაფერს გახდა.

ასევე წინასწარ განწირულად მიგვაჩნდა ჩვენი მეოთხე წარმომადგენლის ასპარეზობაც: ევროტურნირების წინ "ტორპედო" ხომ ერთიანად გაახალგაზრდავდა და სლოვაკურ "ჟილინასთან" ორრაუნდიან დაპირისპირებაში ქუთაისელთა საყვარელ გუნდს რომ შანსი არ ექნებოდა, ყველასათვის ცხადი იყო და ასეც მოხდა.



კალაძე, იაშკა, კობი...
2013 წლის 31 მაისს თბილისში, ჩვენს უმთავრეს საფეხბურთო არენაზე ვარსკვლავთცვენა იყო!

ერთ მხარეს - პაოლო მალდინი, ფრანკო ბარეზი, ფაბიო კანავარო, ანდრეი შევჩენკო, ლუკა ტონი, ზვონიმირ ბობანი, ფილიპო ინძაგი, მეორე მხარეს - გიორგი ქინქლაძე, შოთა არველაძე, გოჩა ჯამარაული, კახა ცხადაძე, მურთაზ შელია, გიორგი ნემსაძე, გიორგი დემეტრაძე, ლევან კობიაშვილი, ალექსანდრე იაშვილი! თუმცა, იმ ლამაზი, მაგრამ მაინც სევდიანი საღამოს მთავარი მოქმედი პირი მაინც სხვა გახლდათ: დამოუკიდებელი ქართული ფეხბურთის ყველაზე წარმატებულმა მოთამაშემ კახა კალაძემ თავისი გამოსათხოვარი მატჩი მართლაც რომ ზღაპრულად მოაწყო!

აი, როგორც თვითონ ჰქონდა ზღაპრული კარიერა, სწორედ ისე! კალაძის შთამბეჭდავ კარიერაზე ბევრს არ ვილაპარაკებთ, უბრალოდ, კიდევ ერთხელ გვინდა დავსვათ უკვე არაერთგზის ხსენებული კითხვა: ნეტავ, როდის იქნება, როცა ქართველი ფეხბურთელი სერია A-ში ათ სეზონს ჩაატარებს (თანაც, გუნდის შეუცვლელი ფეხბურთელის სტატუსით)?



აი, მეორე კითხვას რაც შეეხება, ამ შემთხვევაში კი, ვფიქრობთ რიტორიკაც უადგილოა: როდის მოვა ის დრო, როცა ესა თუ ის ქართველი ფეხბურთელი ჩემპიონთა ლიგას ორჯერ მოიგებს!

ვერ გეტყვით, ჩვენი პირველ-მეორე კითხვა (გნებავთ - სურვილი) როდის აგვისრულდება, მაგრამ დღესდღეობით იმით უნდა ვიამაყოთ, რომ ეს ყველაფრი ჩვენმა თანამემამულემ, კახა კალაძემ შეძლო!..

...კახა კალაძე, ლევან კობიაშვილი, ალექსანდრე იაშვილი, - თითქმის თანატოლებმა, ფაქტობრივად, ერთსა და იმავე დროს "შემოაბიჯეს" დიდ ფეხბურთში: ჯერ - თბილისის "დინამოში", მერე - საქართველოს ნაკრებში; ამასობაში, ამ მართლაც კაცების "სამეულმა" საკლუბო კარიერაც გაიკეთა: კალაძემ კიევის "დინამოს" გავლით "მილანს" მიაშურა, კობიაშვილი რუსულ "ალანიაში" შთამბეჭდავი სეზონის მერე დღემდე (!) გერმანიაშია, იაშვილი კი ასევე გერმანიაში გატარებული 17 (!) სეზონის შემდეგ დღესაც აგრძელებს თავის ისედაც ჩინებულ საკლუბო კარიერას.

ჰო, 2013 წლის ყველაზე "საინტერესო" ქართული ტრანსფერი, რაღა თქმა უნდა, "იაშკას" გერმანიიდან წამოსვლა და აზერბაიჯანის ყველაზე ქართულ გუნდში, ბაქოს "ინტერში" ჩარიცხვა იყო.

არადა, ვინც ერთხელ მაინც მიადევნა თვალი "ინტერში" იაშვილის თამაშს, დაგვეთანხმება 37 წლის ფეხბურთელის ყველასათვის მისაბაძ პროფესიონალიზმში!

ისე, როგორც ჩვენ ვეთანხმებით "ინტერის" ქართველ თავკაცს კახა ცხადაძეს, ამას წინათ გაზეთ "ყველა სიახლესთან" ინტერვიუში რომ განაცხადა: იაშვილის დონის ფეხბურთელს აზერბაიჯანის ჩემპიონატში ჯერ არ უთამაშიაო!



ვის-ვის და, კახა ცხადაძეს აზერბაიჯანული ფეხბურთი არ ესწავლება: ქართველი სპეციალისტი უკვე მეხუთე სეზონია ჩვენს სამეზობლოში წარმატებით მოღვაწეობს და ლეგიონერ მწვრთნელებს შორის ყველა რეკორდიც მოხსნა...

...და ბოლოს, "კობი"! ერთადერთი ქართველი ფეხბურთულია, ტოპ-ლიგაში (თანაც, რომელში - ბუნდესლიგაში) რომ თამაშობს! ჰო, თამაშობს, კი არ ირიცხება: წლეულს გაზაფხულზე, სწორედ ლევან კობიაშვილის უდიდესი დამსახურებაც იყო, ბერლინის "ჰერტა" ერთწლიანი პაუზის მერე ბუნდესლიგას რომ დაუბრუნდა!

ჰოდა, "კობიც" დაბრუნდა და 36 წლის ასაკში ერთი-ორი ისეთი შთამბეჭდავი მატჩი ჩაატარა, გულგრილი რომ ვერავინ დარჩებოდა!



ლევან კობიაშვილს ბუნდესლიგაში 340 მატჩი აქვს ჩატარებული და ამ მაჩვენებლით, ბუნდესლიგის ისტორიაში, ლეგიონერთა შორის მხოლოდ და მხოლოდ ერთადერთ კონკურენტს კლაუდიო პისაროს ჩამორჩება; ისე, რეკორდი, რაღა თქმა უნდა, მშვენიერი რამეა, მაგრამ ჩვენი სურვილია, რომ კობიაშვილის (ისე როგორც - ალექსანდრე იაშვილის) კარიერა, რაც შეიძლება, დიდხანს გაგრძელდეს:

ბოლოს და ბოლოს, ახალგაზრდა ქართველ ფეხბურთელებს ჭეშმარიტი პროფესიონალის ეტალონად ვინმე ხომ უნდა ჰყავდეთ? ჰოდა, ვიდრე "კობი" და "იაშკა" თავიანთ ხანგრძლივ და წარმატებულ კარიერას აგრძელებენ, მათზე უკეთესს ვისღა უნდა მიბაძონ?!.

ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"