ბრაზილიის ჩემპიონატი მეტად საინტერესო ტურნირია და ეს ინტერესი მნიშვნელოვნად განაპირობა ამ
„ფლამენგო“, „ფლუმინენსე“, „ინტერნასიონალი“, „კორინთიანსი“, „სანტოსი“, „კრუზეირო“, „გრემიო“, „სან პაელუ“, „პალმეირასი,“ „ბოტაფოგო“, - ბრაზილიური საკლუბო ფეხბურთის ეს გრანდები ფინანსურად ისე მომძლავრდნენ, რომ ევროპის წამყვან გუნდებში მოასპარეზე ცნობილ თანამემამულეებს მართლაც ზღაპრულ პირობებს სთავაზობენ და სამშობლოში აბრუნებენ. ეს ტენდენცია ორი-სამი წლის წინ დაიწყო, როცა ბრაზილიაში დაბრუნდნენ და აქაური ჩემპიონატის დონის ამაღლებას ხელი შეუწყვეს: რონალდომ, რობერტო კარლოსმა, ადრიანომ, ფრედიმ, ვაგნერ ლავმა, დეკუმ. ეს პროცესი ახლაც გრძელდება და ბრაზილიის წლევანდელ ჩემპიონატში ევროპამოვლილი რამდენიმე ცნობილი ფეხბურთელი იასპარეზებს: რონალდინიო, ლუიშ ფაბიანუ, სავიო, ელანო, ლინკოლნი.
ბრაზილიის ჩემპიონატში ცალკე საუბრის თემაა სამწვრთნელო საკითხი: მსოფლიოში სხვაგან არსად არის, როცა სეზონის განმავლობაში, სულ მცირე, 40-50 სამწვრთნელო გადაადგილება ხდება-ხოლმე! ანუ, ფაქტობრივად, ყოველ სეზონში ერთი და იგივე მწვრთნელმა, შესაძლოა, სამი-ოთხი კლუბიც გამოიცვალოს; თანაც, ხშირ შემთხვევაში კლუბის პრეზიდენტებს საერთოდ აღარ „ახსენდებათ“ ამა თუ იმ მწვრთნელის მიღწევები და საკმარისია გუნდმა ორი-სამი მატჩი ვერ მოიგოს, მაშინათვე ახალი მწვრთნელის მოძებნას იწყებენ. კონკრეტული მაგალითის მოყვანაც შეგვიძლია: მურისი რამალიოს ხელმძღვანელობით „სან პაულუმ“ ზედიზედ სამჯერ (2006, 2007, 2008 წლებში) მოიპოვა ბრაზილიის ჩემპიონობა, მაგრამ 2009 წელს მესამე ადგილზე გასვლა არ აპატიეს და გაათავისუფლეს.
რამალიომ შარშან „ფლუმინეზე“ ჩაიბარა, წინა სეზონში გავარდნას ძლივს რომ გადაურჩა და რიო დე ჟანეიროს ეს პოპულარული კლუბი ხანგრძლივი პაუზის შემდეგ კვლავ ჩემპიონი გახადა. თუმცა, რამალიოს „ფლუმინენსედანაც“ წამოსვლამ მოუწია და ამჯერად ბრაზილიის ყველაზე ტიტულოვან კლუბში, „სანტოსში“ მოღვაწეობს. სხვათა შორის, „სანტოსი“ ერთადერთი ბრაზილიური კლუბია, „ლიბერტადორესის თასის“ გათამაშებას რომ შემორჩა (ნახევარფინალშია გასული) და ამას გარდა, ბრაზილიის ჩემპიონატის ერთ-ერთი უმთავრესი ფავორიტიც არის. გამოცდილი ნახევარმცველის, 29 წლის ელანოს დამატებით სანტოსის“ შანსები კიდევ უფრო გაზარდა, თუმცა ამ გუნდის საბოლოო შედეგი დიდად იქნება დამოკიდებული სამ ახალგაზრდა ვარსკვლავზე: 21 წლის განსო, 22 წლის კეირისონი და 19 წლის ნეიმარი ხომ წამყვანი ევროპული კლუბების სამიზნე გახლავან.
„სანტოსი“ ვახსენეთ და ბარემ სხვა გუნდების შანსებზეც ვისაუბროთ. ბრაზილიაში უმრავლესობა მიიჩნევს, რომ „ფლუმინენსეს“ ტიტულის შენარჩუნება გაუჭირდება: 33 წლის დეკუ და 27 წლის ფრედი ურიგო ფეხბურთელები არ არიან, მაგრამ კონკურენტებს ბევრად უფრო ძლიერი შემადგენლობა ჰყავთ. უპირველეს ყოვლისა, ბრაზილიელთა „სახალხო გუნდი“ და ამ ქვეყნის ყველაზე პოპულარული კლუბი „ფლამენგო“ უნდა ვახსენოთ, სადაც 31 წლის რონალდინიოს გაბრწყინებას ელოდებიან. სხვათა შორის, „ფლამენგომ“ 2009 წელს ჩემპიონობა მოიპოვა, შარშან კი მხოლოდ ბოლო ტურში გადაწყვიტა სერია A-ში დარჩენის საკითხი და ეს, ახალი მწვრთნელის, 59 წლის გამოცდილი სპეციალისტის ვანდერლეი ლუქსემბურგის დამსახურება იყო. თუმცა, ეს ცნობილი მწვრთნელი (ბრაზილიიის ნაკრებშიც უმუშავია, „რეალშიც“) , სხვადასხვა დროს ხუთჯერ რომ გამხდარა ბრაზილის ჩემპიონი, „ფლამენგოში“ მხოლოდ მოკრძალებული მიზნებისათივს არ მიუწვევიათ. ისე როგორც 62 წლის ლუიშ ფელიპე სკოლარი - ბრაზილიის და პორტუგალიის ნაკრებების, აგრეთვე „ჩელსისა“ და... უზბეკური „ბუნიოდკორის“ ყოფილი მწვრთნელი „პალმეირასში“ დაბრუნდა, სადაც 1999 წელს ყველა საკლუბო ტიტული მოიპოვა. „პალმეირასის“ მსგავსად ჩემპიონობის ერთ-ერთი ფავორიტი იქნება „სან პაულუც“: 63 წლის პაულო სეზარ კარპეჟიანიმ, თავის დროზე „ფლამენგოსთან“ ერთად საკონტინენტთაშორისო თასიც მოიგო, ლიბერტადორესის თასიც და ბრაზილიის ჩემპიონობაც. მაგრამ, იმ დროს „ფლამენგოში“ ზიკო ბრწყინავდა, ახლა კი „სან პაულუს“ წარმატებული ასპარეზობა ბევრად იქნება დამოკიდებული ახალწვეულის, 30 წლის ფორვარდის ლუიშ ფაბიანუს საგოლე ალღოზე და 18 წლის უნიჭიერეს ნახევარმცველის ლუკასის თამაშზე. ნუ დაგვავიწყდება, რომ „სან პაულუს“ ორი ცნობილი ვეტერანიც ჰყავს: 39 წლის რივალდო და 38 წლის როჟერიო სენი. ეს უკანასკნელი ხომ, საერთოდ, მოვლენაა ფეხბურთის ისტორიაში: ამპლუით მეკარეს კარიერის განმავლობაში 101 გოლი აქვს გატანილი!
საჩემპიონო დავაში აუცილებლად ჩაერევიან „კრუზეირო“, „კორინთიანსი“, „გრემიო“, თუმცა, „სანტოსის“, „სან პაულუსა “ და „ფლამენგოს“ შანსები უფრო მეტია, ისე როგორც კიდევ ერთი ფავორიტ გუნდისა: პორტუ ალეგრეს „ინტერნასონალი“ ბოლო წლების ერთ-ერთი ყველაზე სტაბილური და წარმატებული ბრაზილიური კლუბია (თანაც, „ინტერნასიონალი“ უფრო მეტ წარმატებას საერთაშორისო სარბიელზე აღწევს). „ინტერნასიონალის“ ლიდერებად კი... არგენტინელი ფეხბურთელები უნდა მივიჩნიოთ: 30 წლის ანდრეს დალესანდრო, 26 წლის მარიო ბოლატი (ორივე-ნახევარმცველი) და 27 წლის ფერნანდო კავენაგი. თუმცა, ამ კლუბის გულშემატკივრები ყველაზე დიდ იმედს ახალ მწვრთნელს უკავშირებენ: 16-წლიანი პაუზის (!) შემდეგ სამწვრთნელო კარიერა განაახლა გასული საუკუნის 80-იანი წლების ბრაზილის ნაკრების ლეგენდარულმა ნახევარმცველმა ფალკაომ! 57 წლის ფალკაო ფეხბურთელობის დროს 8 სეზონი სწორედ „ინტერნასიონალში“ ასპარეზობდა. შემდეგ კი ხუთი წლის განმავლობაში „რომას“ უდავო ლიდერი გახლდათ.
... ისე, ალბათ, წერილის დასაწყისშივე უნდა გვეთქვა, რომ ბრაზილიის ჩემპიონატმა, ასე ვთქვათ, თანამედროვე ფორმატის სახე მხოლოდ 2003 წლიდან მიიღო; მანამდე კი ეს იყო მრავალსაფეხურიანი ჩემპიონატი და... ოლიმპიური სისტემით ტარდებოდა. ეგ კი არა, 1971 წლამდე ბრაზილიაში საერთო ჩემპიონატი არ ტარდებოდა: რიო დე ჟანეიროს გუნდები საკუთარ პირველობას („კარიოკა“) ატარებდნენ, ისე როგორც ამ ქვეყნის სხვა შტატებიც: „პაულისტა“, „მინეირო“, „გაუშუ“, „ბაიანო“. ერთი პერიოდი ისეც ხდებოდა, რომ ბრაზილიის თასი, ფაქტობრივად, ჩემპიონატად ითვლებოდა, თუმცა, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, 2003 წლიდან სისტემა დაიხვეწა და ერთიანი ჩემპიონატიც ტარდება.
დაბოლოს, ბრაზილიის ახლანდელი ჩემპიონატის ერთ, მართლაც, განსაკუთრებულ მონაწილეზეც: ხანმოკლე პაუზის მერე სერია A-ში აღზევებული „კურიტიბას“ შემადგენლობაში ჩვენთვის კარგად ნაცნობი, 25 წლის ანდერსონ აკინო იასპარეზებს! შეგახსენებთ, რომ აკინომ 2009-10 წლების სეზონი საქართველოში, კერძოდ, „ოლიმპში“ გაატარა და უდიდესი წვლილი შეიტანა რუსთაველთა ჩემპიონობაში. აკინომ „ოლიმპის“ შემადგენლობაში 31 მატჩი ჩაატარა და 26 გოლი გაიტანა - ამ მართლაც ჩინებული შედეგით კი საქართველოს ჩემპიონატის საუკეთესო ბომბარდირ გახდა...
ამერიკა (ბელუ-ორიზონტი)
დაარსდა: 30. IV. 1912
სტადიონი: „მელაო“ (45 000)
მწვრთნელი: მაურო ფერნანდესი
ტიტული:
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: ტოსტაო, ბრიტო, ჟილბერტო სილვა
გუნდის ცნობადი სახეები: ანდერსონ კლებერი, ეულერი
წინა სეზონი: IV ადგილი ბრაზილიის II ლიგაში
ატლეტიკო გოიანენსე (გოიანია)
დაარსდა: 2. IV. 1937
სტადიონი: „სერა დურადა“ (50 000)
მწვრთნელი: პაულო სეზარ გუსმაო (19. V. 1962)
ტიტული:
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები:
გუნდის ცნობადი სახეები:
წინა სეზონი: XVI ადგილი
ატლეტიკო მინეირო (ბელუ ორიზონტი)
დაარსდა: 25. III. 1908
სტადიონი: „არენა დო ჟაკარე“ (25 000)
მწვრთნელი: დორივალ ჟუნიორი (25. IV. 1962)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1971), „კომნებოლის თასის“ („სუმამერიკანას თასის) ორგზის მფლობელი - 1992, 1997
კლუბის ისტორიაში საუკთესო ფეხბურთელები: ტონინო ცერეზო, ედერი, ლუიზინიო, პაოლო ისიდორო, რეინალდო
გუნდის ცნობადი სახეები: დანი კარვალიო, ამანტინო მანსინი
წინა სეზონი: XIII ადგილი
ატლეტიკო პარანაენსე (კურიტიბა)
დაარსდა: 21. III. 1924
სტადიონი: „არენა და ბაიშადა“ (28 000)
მწვრთნელი: ადილსონ ბატისტა (16. III. 1968)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (2001)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები:
გუნდის ცნობადი სახეები: კლებერსონი, კლებერ სანტანა
წინა სეზონი: V ადგილი
ავაი (ფილორიანოპოლისი)
დაარსდა: 1. X. 1923
სტადიონი: „რესაკადა“ (19 000)
მწვრთნელი: პაულო სილასი
ტიტული:
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები
გუნდის ცნობადი სახეები: სავიო, კაიო
წინა სეზონი: XV ადგილი
ბაია (სალვადორი)
დაარსდა: 1. I. 1931
სტადიონი: „პიტუაკუ (32000)
მწვრთნელი: რენე სიმოეში (17. XII. 1952)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1988), ბრაზილიის თასი (1959)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: დანი ალვეში, სერჟინიო
გუნდის ცნობადი სახეები:
წინა სეზონი: III ადგილი ბრაზილიის II ლიგაში
ბოტაფოგო (რიო დე ჟანეირო)
დაარსდა: 1. VII. 1894
სტადიონი: „ენჟენიაო“ (47000)
მწვრთნელი: კაიო ჟუნიორი (8.III. 1965)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1968, 1995), საკონტინენტთაშორისო თასი (1967, 1968, 1970)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: დიდი, გარინჩა, გერსონი, ჟაირზინიო, ნილტონ სანტოსი, ზაგალო, კარლოს ალბერტო, ამარილდო, ბებეტო, ალემაო.
გუნდის ცნობადი სახეები: ჟეფერსონი, არევალო რიოსი, სებასტიან აბრეუ (ორივე-ურუგვაი)
წინა სეზონი: VI ადგილი
გრემიო (პორტუ ალეგრე)
დაარსდა: 15. IX. 1903
სტადიონი: „ოლიმპიკო“ (45000)
მწვრთნელი: რენატო გაუჩო (9. IX. 1962)
ტიტული: ლიბერტადორესის თასი (1983, 1995), სულამერიკანას თასი (1996), ბრაზილიის ჩემპიონი (1981, 1996), ბრაზილიის თასი (1989, 1994, 1997, 2001)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: რონალდინიო, რენატო გაუჩო
გუნდის ცნობადი სახეები: ვიქტორი, ფაბიო როშემბაკი, როდოლფო, კარლოს ალბერტო
წინა სეზონი: IV ადგილი
ვასკო და გამა (რიო დე ჟანეირო)
დაარსდა: 21. VIII. 1898
სტადიონი: „სან იანუარიო“ (20000)
მწვრთნელი: რიკარდო გომეში (13. XII. 1964)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1974, 1989, 1997, 2000), ლიბერტადორესის თასი (1998)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: რომარიო, ედმუნდო, რობერტო („დინამიტი“), ვავა
გუნდის ცნობადი სახეები:
წინა სეზონი: XI ადგილი
ინტერნასიონალი (პორტო ალეგრე)
დაარსდა: 4. IV. 1909
სტადიონი: „ბეირა-რიო“ (56000)
მწვრთნელი: ფალკაო ( (16. X. 1953)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1975, 1976, 1979), ლიბერტადორესის თასი (2006, 2010), სუდამერიკანას თასი (2008), კლუბებს შორის მსოფლიოს ჩემპონი (2006).
კლუბის ისტორიაში საუკთესო ფეხბურთელები: ფალკაო, მაურო გალვაო, ვალდომირო, სერხიო გოიკოეჩეა, კარლოს გამარა, რობერტო აბონდანასიერი, ელის ფიგეროა, რუბენ პასი
გუნდის ცნობადი სახეები: მარიო ბოლატი, ანდრეს დ???????????ალესანდრო, ფერნანდო კავენაგი (სამივე-არგენტინა), ტინგა, ლეადრო დამიაო, რაფაელ სობისი, ანდრეზინიო.
წინა სეზონი: VII ადგილი
კორინთიანსი (სან პაულუ)
დაარსდა: 1. IX. 1910
სტადიონი: „პაკაემბუ“ (38 000)
მწვრთნელი: ტიტე (25. V. 1961)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1990, 1998, 1999, 2005), ბრაზილიის თასი (სამჯერ), კლუბებს შორის მსოფლიოს ჩემპიონი (2000)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: რიველინო, სოკრატესი, დეკუ, რივალდო, რონალდო, რობერტო კარლოსი, მასკერანო, ტევესი, რინკონი, კასაგრანდე, ზე მარია, მარკუს სენა.
გუნდის ცნობადი სახეები: ლიედსონი, დანილო, მოასირი, დენტინიო, ადრიანო.
წინა სეზონი: III ადგილი
კრუზეირო (ბელუ ორიზონტე)
დაარსდა: 2. I. 1921
სტადიონი: „არენა დო ჟაკარე“ (25000)
მწვრთნელი: კუკა (7. VI. 1963)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1966, 2003), ლიბერტადორესის თასი (1976, 1997), სუდამერიკანას თასი (1991, 1992), რეკოპას თასი (1998), ბრაზილიის თასი (ოთხჯერ).
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები:
გუნდის ცნობადი სახეები: ფაბიო, ჟილბერტო, ენრიკე
წინა სეზონი: II ადგილი
კურიტიბა (კურიტიბა)
დაარსდა: 12. X. 1909
სტადიონი: „კოუტუ პერეირა“ (37 000)
მწვრთნელი: მარსელო ოლივეირა
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1985)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები:
გუნდის ცნობადი სახეები: ანდერსონ აკინო
წინა სეზონი: I ადგილი ბრაზილიის II Kლიგაში
პალმეირასი (სან პაულუ)
დაარსდა: 26. VIII. 1914
სტადიონი: „პაკაემბუ“ (38 000)
მწვრთნელი: ლიუშ ფელიპე სკოლარი (9. XI. 1948)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1960, 1967, 1969, 1972, 1973, 1993, 1994), ლიბერტადორესის თასი (1999)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: რივალდო. ზინიო, ედმილსონი, სეზარ სამპაიო, როკე ჟუნიორი, რობერტო კარლოსი
გუნდის ცნობადი სახეები: მარკოსი, სისინიო, ლინკოლნი, მარკოს ასუნსიო, ვალდივია, დინეი
წინა სეზონი: X ადგილი
სან პაულუ (სან პაულუ)
დაარსდა: 25. X. 1930
სტადიონი: „მორუმბი“ (67 428)
მწვრთნელი: პაულუ სეზარ კარპეჟიანი (7. II. 1949)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1977, 1986, 1991, 2006, 2007, 2008), კომნებოლის თასი (1994), ლიბერტადორესის თასი (1992, 1993, 2005), საკონტინენტთაშორისო თასი (1992, 1993), კლუბებს შორის მსოფლიოს ჩემპიონი (2003)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: რაი, როჟერიო სენი, ჟულიო ბაპტიშტა, სილასი, მიულერი, კარეკა, კაკა.
გუნდის ცნობადი სახეები: როჟერიო სენი, მირანდა, რივალდო, ლუკასი, კლებერ სანტანა, ლუიშ ფაბიანუ, ფერნანდინიო, ფერნანდაო.
წინა სეზონი: IX ადგილი
სანტოსი (სანტოსი)
დაარსდა: 14. IV. 1912
სტადიონი: „ვილა ბელმირო“ (20 120)
მწვრთნელი: მურისი რამალიო (30. XI. 1955)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1968, 2002, 2004), ლიბერტადორესის თასი (1962, 1963), კომნებოლის თასი (1968, 1998), საკონტინენტთაშორისო თასი (1962, 1963), რეკოპას თასი (1964)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: პელე, კლოდოალდო, ლეონარდო, რობინიო, დიეგო
გუნდის ცნობადი სახეები: ელანო, განსო, ნეიმარი,კეირისონი, ედუ დრასენა, ლეო.
წინა სეზონი: VIII ადგილი
სეარა (ფორტალეზა)
დაარსდა: 2. VI. 1914
სტადიონი: „დომინგაო“ (10 500)
მწვრთნელი: ვაგნერ მანსინი (24. X. 1961)
ტიტული
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: ჟოსიმარი
გუნდის ცნობადი სახეები:
წანი სეზონი: XII ადგილი
ფიუგერენსე (ფლორიანოპოლისი)
დაარსდა: 12. VI. 1921
სტადიონი: „ორლანდო სკარპელი“ (19 808)
მწვრთნელი: ჟორჟინიო
ტიტული:
კლუბის ისტორიაში საუკთესო ფეხბურთელები:
გუნდის ცნობადი სახეები:
წინა სეზონი: II ადგილი ბრაზილიის II Kლიგაში
ფლამენგო (რიო დე ჟანეირო)
დაარსდა: 15. XI. 1895
სტადიონი: „ენჟენაო“ (47000)
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1980, 1982, 1983, 1987, 1992, 2009), ლიბერტადორესის თასი (1981), საკონტინენტთაშორისო თასი (1981), კომნებოლის თასი (1996), მერკოსურის თასი (1999)
მწვრთნელი: ვანდერლეი ლუქსემბურგი (10. V. 1952)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: ზიკო, ჟუნიორი, ვაგნერ ლავი, ადრიანო.
გუნდის ცნობადი სახეები: რონალდინიო, ტიაგო ნევესი, პეტკოვიჩი, დეივიდი.
წინა სეზონი: XIV ადგილი
ფლუმინენსე (რიო დე ჟანეირო)
დაარსდა: 21. VII. 1904
სტადიონი: „ენჟენაო“ (47000)
მწვრთნელი: ენდერსონ მორეირა
ტიტული: ბრაზილიის ჩემპიონი (1970, 1984, 2010)
კლუბის ისტორიაში საუკეთესო ფეხბურთელები: დენილსონი, ბრანკო, ტიაგო სილვა.
გუნდის ცნობადი სახეები: დიეგო კავალიერი, ანდერე ლუიში, კონკა (არგენტინა) დეკუ, დიგინიო, ფრედი.
წინა სეზონი: I ადგილი