- ქართველი სპორტსმენები ფეხბურთი
- ეროვნული ნაკრები
- ეროვნული ლიგა
- ეროვნული ლიგა 2
- ლეგიონერები
- თასი
- ასაკობრივი ნაკრები
- სხვადასხვა
- ევროპა ლიგა
- კონფერენს ლიგა
- ინგლისი
- ესპანეთი
- იტალია
- გერმანია
- საფრანგეთი
- მსოფლიო
- ჩემპიონთა ლიგა
- ევროპის ჩემპიონატი
- სხვადასხვა
- ქალთა ფეხბურთი
- ტრანსფერები კალათბურთი
- ეროვნული ნაკრები
- სუპერლიგა
- თასი
- NBA
- ლეგიონერები
- ევრო ლიგა
- ევროპის ჩემპიონატი
- მსოფლიოს ჩემპიონატი
- ასაკობრივი ნაკრები
- სხვადასხვა ჭიდაობა
- ძიუდო
- თავისუფალი
- კლასიკური
- ქართული
- სუმო
- სამბო
- ქალთა ჭიდაობა
- ბერძნულ-რომაული ჩოგბურთი
- როლან გაროსი
- უიმბლდონი
- ავსტრალიის ღია პირველობა
- ამერიკის ღია პირველობა
- მონტე კარლო
- ATP ცინცინატი
- მადრიდის მასტერსი
- რომის მასტერსი
- მაიამის მასტერსი
- სხვადასხვა რაგბი
- ეროვნული ნაკრები
- დიდი 10
- თასი
- ლეგიონერები
- 6 ერი
- ტესტები
- ერთა თასი
- მსოფლიო თასი
- ასაკობრივი ნაკრები
- სხვადასხვა ფორმულა 1
როგორ გაჩნდნენ ფეხბურთში "შუამავლები" ანუ იგივე მსაჯები
<p>ძალიან ძნელია ამის დაჯერება, მაგრამ ფაქტია, რომ დიდი ხნის განმავლობაში ფეხბურთის თამაშები მსაჯების (არბიტრების) გარეშე მიმდინარეობდა.</p><p>მაგალითად, მე-19 საუკუნის შუახანებში ინგლისის გუნდები თამაშის დაწყებამდე ერთობლივად თანხმდებოდნენ ხოლმე მოთამაშეთა რაოდენობაზე და მატჩის ხანგრძლივობაზე. იმ დროს ფეხბურთში განუხრელად იცავდნენ ჟენტლმენური ქცევის წესებს და მიდგომებს. სადაო მომენტები ერთად წყდებოდა ხოლმე, ყოველი მოთამაშე კი, სანამ მინდორზე გავიდოდა, ვალდებული იყო თამაშის წესები ზეპირად სცოდნოდა.</p><p>მაგრამ ერთხელ ასეთი ამბავი მოხდა: "ითონისა" და "მანჩესტერის" სტუდენტური გუნდები ინიციატივით გამოვიდნენ, რომ მატჩებზე ე.წ. "შუამავლების" დასწრება დაშვებულიყო, რომლებიც მეტოქეთა კართან დადგებოდნენ და აღრიცხავდნენ არამარტო გატანილ გოლებს, არამედ განსაზღვრავდნენ თვით კარის აღების ფაქტებსაც, მაგრამ ერთი აუცილებელი პირობით - "შუამავლების" დასწრებაზე ფეხბურთელთა თანხმობა იყო საჭირო.</p><p>თანდათანობით, რაც დრო გადიოდა, "შუამავლების" გარდა, მატჩების დროს დაიწყეს "რეფერების" - მსაჯების არჩევაც, რომლებიც სათამაშო მინდვრის გარეთ იდგნენ და გადაწყვეტილება გამოჰქონდათ ისეთ შემთხვევებში, როცა "შუამავლები" პასუხისმგებლობას საკუთარ თავზე არ იღებდნენ. 1881 წელს რეფერებს დააკისრეს ახალი მოვალეობა - თვითონ გადაეწყვიტათ, გატანილი იყო თუ არა გოლი.</p><p>მაგრამ მსგავსი სიახლეები პრაქტიკაში ძნელად ხორციელდებოდა: ბევრი საფეხბურთო კლუბი პროტესტს აცხადებდა და თვლიდა, რომ მსაჯები ზედმეტად დიდ გავლენას ახდენდნენ მატჩების შედეგებზე, თანაც ამ დროს არბიტრი ძველებურად მინდვრის გარეთ იდგა და გვერდითი ხაზიდან აკვირდებოდა მატჩის მსვლელობას.</p><p>მინდორზე მსაჯები პირველად 1891 წლიდან გამოჩნდნენ. სწორედ იმ დროს მიეცათ მათ სასტვენებით სარგებლობის უფლებაც, რომლის დახმარებით ისინი თამაშს მართავდნენ. მაგრამ იყო შეზღუდვებიც: მაშინ, როცა გოლის გატანილად ჩათვლის შესახებ გადაწყვეტილებას მსაჯი ერთპიროვნულად იღებდა, მოთამაშის დასჯა რაიმე დარღვევისათვის მას მხოლოდ იმ შემთხვევებში შეეძლო, თუ ამის თაობაზე თვით ფეხბურთელები მიმართავდნენ.</p><p>მთავარი მსაჯის უფლებამოსილება მხოლოდ 1896 წელს გაფართოვდა, ე.წ. "შუამავლები" კი გვერდით მსაჯებად იქცნენ. ერთადერთი, რაც მათ იმ პერიოდში მოეთხოვებოდათ, ის იყო, რომ ბურთის მინდვრის გარეთ გასვლა (ანუ გვერდითი ხაზის გადაკვეთა) დაეფიქსირებინათ.</p><p>პროფესიული ფეხბურთის განვითარების კვალობაზე, მატჩის მსაჯებისათვის ნელ-ნელა თანხის გადახდაც დაიწყეს - მცირე ჰონორარების სახით, თანაც ერთი პირობით: ფულს მხოლოდ იმ შემთხვევაში მისცემდნენ მსაჯს, თუ მატჩი მისი საცხოვრებელი სახლიდან 30 მილზე (ანუ დაახლოებით 50 კმ-ზე) მეტი დაშორებით იმართებოდა.</p><p><p>სხვათა შორის, საფეხბურთო მსაჯის სასტვენის გამოყენება საინტერესო ისტორიასთან არის დაკავშირებული. მანამდე არბიტრები გუნდის წევრებს ან პირადად მიმართავდნენ, ან ზანზალაკით (პატარა ზარით) სარგებლობდნენ. მაგრამ მოხდა ისე, რომ ერთ-ერთი მატჩის დროს მსაჯი თურმე პოლიციელი აღმოჩნდა და როცა მინდორზე მოთამაშეებს შორის ჩხუბი დაიწყო, მას დიდხანს არ უფიქრია - ჯიბიდან პოლიციელის სასტვენი ამოიღო და მთელი ძალით ჩაბერა.</p><p>გაოცებულმა ფეხბურთელებმა ჩხუბი იმავ წუთს შეწყვიტეს. ჰოდა, ფეხბურთის ჩინოვნიკებმაც გადაწყვიტეს, რომ სასტვენით მატჩის მართვა უფრო იოლი იქნებოდა. მე-19 საუკუნიდან უკვე დიდი დრო გავიდა, მაგრამ სასტვენი ჯერ-ჯერობით შეუცვლელი რჩება.</p><p>ავტორი: სიმონ კილაძე</p><p><p><p><br></p>
უარი ბელარუსთან თამაშზე - უკრაინის მამაკაცთა პლაჟის ფეხბურთის ნაკრები მატჩზე არ გამოცხადდება
ამწე კრანის ფასი თბილისში – როგორ ავირჩიოთ ხარისხიანი სერვისი
მოდელს მომღერალი არჩია - ლამინ იამალს არგენტინელ ქალბატონთან რომანი აქვს
[VIDEO] ხვიჩას დიდებული გოლი - პირველი ტაიმის შემდეგ პსჟ ატალანტას 2:0 ამარცხებს
"ატალანტასთან" მატჩში პსჟ-ს სასტარტო შემადგენლობა ცნობილია
WU17 | საქართველო 2:4 საბერძნეთი
კარგი ამბავი - ხვიჩა კვარაცხელია "ატალანტასთან" მატჩის განაცხადშია
ასაკობრივი ჩემპიონატების მონაწილე გუნდებთან სამუშაო შეხვედრა გაიმართა
ამორიმს შედეგების გამოსასწორებლად 3 მატჩი მისცეს - "იუნაიტედის" ხელმძღვანელები მის შემცვლელად 5 სპეციალისტს განიხილავენ
[VIDEO] "ჩვენს მოქალაქეებს ბოდიშს ვუხდი" - თურქეთის ნაკრების მწვრთნელმა აეროპორტში ცრემლები ვერ შეიკავა
[VIDEOS] ჩემპიონთა ლიგამ სტარტი აიღო - "არსენალმა" და "იუნიონმა" გაიმარჯვეს
"ტოტენჰემთან" მატჩში "ვილიარეალის" სასტარტო შემადგენლობა ცნობილია
ლუის ენრიკემ კვარაცხელიას მდგომარეობის შესახებ ისაუბრა - მიზანი ჩემპიონთა ლიგის ზედიზედ მეორედ მოგებაა
ზივზივაძე მკაცრად დასაჯეს - ერთი თვე უქმობა მოუწევს
7-კაცა | მზადება დაიწყო - ახალი მწვრთნელით, ახალი სისტემით და გაფართოებული შემადგენლობით
ყველაფერს ითვლიან - მესი და რონალდო ერთმანეთს გაფუჭებულ პენალტებშიც მიუახლოვდნენ
"ბრაზილიის ნაკრების შემდეგ მხოლოდ ამ კლუბში დავბრუნდები" - კარლო ანჩელოტი
"ერთადერთია, ვინც "ოქროს ბურთს" იმსახურებს" - პსჟ-ის სპორტულმა დირექტორმა მისი გუნდიდან Golden Ball-ის ფავორიტი დაასახელა
ბუნდესლიგის გუნდებმა მიმდინარე სეზონში 3 ტურის შემდეგ უკვე მეორე მწვრთნელი დაითხოვეს
გვარდიოლამ მისთვის ყველა დროის საუკეთესო მწვრთნელი და ყველაზე მნიშვნელოვანი ტურნირი დაასახელა
ამორიმი პრემიერ ლიგაში დათხოვნის პირველი კანდიდატია და პორტუგალიაში დაბრუნების ვარიანტიც გამოუჩნდა
უჩივლა თუ არა "ორბიმ" "პარი ნიჟნი ნოვგოროდს" - ბედოშვილის ტრანსფერიდან 1 თვეზე მეტის გასვლის შემდეგ რუსული კლუბის წარმომადგენელმა კომენტარი გააკეთა
"ბურთები ძალიან მიყვარს" - პორნომსახიობი, რომელიც ამბობს, რომ ღამეში 1000-ზე მეტ მამაკაცთან ეძინა, "რეინჯერსის" თამაშს დაესწრო და მიზეზიც ახსნა
არგენტინაში ფეხბურთელი მატჩის დროს მსაჯს გონების დაკარგვამდე ურტყამდა [VIDEO]
ფეხბურთის წესებში ცვლილებები ძალაში შევიდა - რა იცვლება ფეხბურთში?
გასაოცარი საფეხბურთო სამყარო გრენლანდიაში [PHOTO]
იტალიაში მსაჯმა ფეხბურთელს სცემა და 5 წლით დასაჯეს
კარგი ამბავი მსოფლიო ფეხბურთისთვის - ჩინეთში ხელფასების მაქსიმალური ოდენობა განსაზღვრეს
მსაჯმა ახსნა თუ რატომ გააძევა ლიონელ მესი
მდოგვის მარცვლის ოდენა რწმენას მთების გადადგმა შეუძლია - წინასამატჩო მოთელვა
მანჩესტერ სიტი-ტოტენჰემის მატჩს ცნობილი ჩაქირი განსჯის
კურიოზი - გულშემატკივრის გატანილ გოლს ვერავინ მიხვდა [VIDEO]
პირველად 1981 წლის შემდეგ - ირანში ქალებს მატჩზე დასწრების უფლება მისცეს [PHOTO]
მსაჯს ბოთლი ესროლეს და... - ინციდენტი "საბურთალოს" მატჩზე [VIDEO]
ფიფა გვერდითა არბიტრებს რობოტებით ჩაანაცვლებს?