ფეხბურთში ნაწილ-ნაწილ და ერთბაშად საწინაო არაფერი ხდება... ეს დანგრევაა იოლი, ხელად და თამაშ-თამაშ რომ დაანგრევ, რასაც გინდა და სადაც მიგიშვებენ, თორემ რამე რომ ააშენო და წინ გაიწიო...სურვილი, ჟინი, მონდომება, ფული, წესიერება, ძალა - ვინ იცის, კიდევ რამდენი რამეა საჭირო, სტადიონი რომ გაავსო და ფეხბურთი დღესასწაულად აქციო...
ალბათ სიყვარულიც ჰქვია ამას - საქმის, ბურთის სიყვარული.
ამ სიყვარულის მერეა: ტაბლოზეც ის წერია, რაც გიხარია და ტრიბუნებზე მოწყვეტილ ტაშსაც სხვა გემო აქვს. გერგება და იმიტომ.
სახელმწიფო ფული გაჩნდა ქართულ ფეხბურთში. სისტემური რაღაცებიც
საქართველოში ვიცით თქმა: პირველი მილიონის შოვნაა ძნელი, თორემ მერე ვინაა ჩემი დამკავებელიო...
აგერ, ის პირველი მილიონი, ბურთიც და მოედანიც...
ერთიც მეფიქრება - დიდი პასუხისმგებლობაა იმ ხალხზე, ვინც ეს ფული და შესაძლებლობები მოიტანა ქართულ ფეხბურთში. თავის დროზე, მათ ფეხბურთს მისცეს ყველაფერი და რაც ახლა აქვთ, უმეტესად ფეხბურთიდან აქვთ - მათთვის ერთგვარ ვა-ბანკსა ჰგავს ამ სისტემის შენება: ან ყველაფერი... ან მორიგი მკვდარი წრე, ამდენჯერ და ამდენხანს რომ "ვკრუგავთ".
გამომდინარე იქიდან, რა არწივებიც ქართულ საკლუბო მენეჯმენტს დაჰყივიან, ძალიან, ძალიან დიდი სიფრთხილე და კონტროლია საჭირო, რომ ეს ნაწვალები თანხა ადგილებზე მიზანმიმართულად დაიხარჯოს...
ისე არ მოხდეს, სპორტის სამინისტრო და ფედერაცია ფულს გვირიცხავსო და კუპიურების თვლაში გართულ საკლუბო მესვეურებს სპონსორების მოძიებისთვის დრო აღარ დარჩეთ...
ხომ ფაქტია, რომ აქამდე ასეთი რამ ჩვენს ფეხბურთში არ ყოფილა. ხომ ლოგიკურია, რომ როცა ყოველდღიურობაზე, მინიმალურზე ფიქრი არ გხრავს, მეტი შანსი გაქვს, განვითარდე.
ჰოდა, კეთილი ინებე და განვითარდი...
არა, ზოგმა ბურთების ფულზე დაიწყო წუწუნი, ზოგმა, რომ ხარჯავდა, ის თანხა შეამცირა და კლუბის ბიუჯეტი ფეხბურთის განვითარების ფონდიდან მისაღებ თანხაზე "გადააწყო".
არ გამოვა ეგ საქმე - უმადურობაა და გარდა ამისა, პროცესი ბოლომდე უნდა მივიდეს.
სხვა სიტუაციაა: სახელმწიფომ ფეხბურთისკენ მოიხედა, ეს ყველას შანსია და ამ შანსს გამოყენება უნდა. ქართულმა საკლუბო ფეხბურთმა მარტო მაყურებელი კი არა, პატივისცემაც უნდა დაიბრუნოს. ამას ქართული ფეხბურთის სახლიდან ვერავის ასწავლი - მოთამაშეს წაგება უნდა სწყინდეს და მოგება უხაროდეს, მესვეური მოვალეობას არ უნდა იხდიდეს, ბოლომდე უნდა იხარჯებოდეს.
ამის მერე ფანისა თუ ჩვეულებრივი მაყურებლისთვისაც იოლად გასაგები და ასატანი გახდება, თუნდაც წარუმატებლობა.
უბრალო, მარტივი ლოგიკაა და მაგალითად, თუნდაც, ასი ფაქტის მოყვანაც შეიძლება: იქ სადაც ფეხბურთი "კარგადაა", "კარგადაა" ყველა: მაყურებელიც, ჩინოსანიც, პერსონალიც, მწვრთნელ-მოთამაშეებიც, მედიაც, სამსაჯო კორპუსიც...
შესაბამისად, ყველა ამ რგოლს შორის დამოკიდებულებაც ცივილურია.
ქართული ფეხბურთის არსებობის ოცდახუთწლიანი არსებობის მანძილზე, ჩვენ მოვახერხეთ და დავშალეთ ყველაფერი, რისი დაშლაც შეიძლებოდა. გარდა ამისა, როგორც აღმოჩნდა, სახელმწიფოს უფრო ფეხბურთიდან მიჰქონდა, ვიდრე ფეხბურთში მოჰქონდა და... კაი დახლიც დაგვიდგა. ამიტომაა, ბეწვის ხიდზე უწევს სიარული ლევან კობიაშვილს და კომპანიას: ძალიან ბევრ ადამიანს უნდა დაუბრუნდეს ქართული ფეხბურთის რწმენა და პატივისცემა.
ძალიან ბევრს უნდა შეახსენონ 26 წლის კლასიკოსის ფრაზა: "ვნების სიმძაფრე შენებაშია და არა აშენებულით ტკბობაში!" ამ დანგრეული საფეხბურთო მეურნეობის წამოყენება მითხარი, თორემ "ბარსელონა"-"პარი სენ-ჟერმენისგან" სიამოვნების მიღებას რა უნდა...
ქართულ საკლუბო ფეხბურთს და, ზოგადად, ეროვნულ ლიგას რომ ახალი ხელი დაეტყო, თვალსაჩინოა - ტელერეპორტაჟები, ლაივსტრიმები, ფორმებზე წარწერები, ინფორმაცია, ოპერატიულობა, ბევრი სხვა ნიუანსია ისეთი, რომელიც უკეთ "ფუთავს" ჩვენს შინაურ ფეხბურთს...
ლოგიკურად, ამ ყველაფერმა ხარისხი უნდა მოიტანოს, უნდა ამაღლდეს საფეხბურთო დონე ზოგადად, მაგრამ... რა ეშველება იმ საქმეს, რასაც მწვრთნელისა და ფეხბურთელის საქმე ჰქვია, რაც სავარჯიშო პროცესში იქმნება და მერე "მინდორზე" იდება;
რასაც ოფლი უნდა და მონდომება, თანმიმდევრულობა და ჟინი;
რასაც გაცილებით ბნელი, რთული და მშიერი თბილისისა და საქართველოს დროს ახერხებდნენ კობიაშვილი და სხვა ბიჭები, რომელთაც ქართული ფეხბურთის წამოწევა დაისახეს მიზნად;
რა, უკეთესი მოედნები, ეკიპირება ან პირობები ჰქონდათ? არა, ცალსახად არა! უბრალოდ, მეტად უყვარდათ, მეტად პატივს ცემდნენ ფეხბურთს. ჰოდა, აფსუსია, საქმე არ გამოვიდეს: ახლა ხომ პინაზე მათი, როგორც ჩინოსნების რენომე დევს...
გავიხსენოთ, რამდენი წარმატებული და ხალხის საყვარელი ფეხბურთელი გააარაფრა დამოუკიდებელმა ქართულმა ფეხბურთმა - ფეხბურთმა, რომელიც ვერა და ვერ იქცა, საქმედ, ბიზნესად, ხალხის სიხარულად, ვერა და ვერ გაიხსენა წარსული... ვერა და ვერ დაიბრუნა პატივისცემა.
ამბებს პიროვნებებზე ჰყვებიან, იმიტომ, რომ პიროვნებები ქმნიან ამ ამბებს.
საფეხბურთო ამბავი ვარსკვლავის ნაკვალევზე ჩნდება. ვერ მოხდება და არც არის აუცილებელი ყველა მესი იყოს - ნებისმიერ პატარა კლუბს ჰყავს თავისი, ადგილობრივი მნიშვნელობის ფეხბურთელი, რომელმაც გასცა და მიიღო, შექმნა და დაინახეს, იყო და დარჩა...
ასეთი ამბები უნდა მომრავლდეს ქართულ ფეხბურთში.
ამ ამბებზე პატარა ბიჭები დაიზრდებიან და ეცოდინებათ, რომ ფეხბურთს ერთგულება უნდა... და შრომის ნიჭი... პატივისცემა - წარსულის, მომავლის, რაც მთავარია - მაყურებლის. იმ მაყურებლის, რომელიც, შეიძლება არც არასდროს მდგარა "ენფილდზე", მაგრამ ყოველთვის გაგრძნობინებს, რომ "შენ არასდროს ივლი მარტო"...
(იბეჭდება მცირე ცვლილებით)
ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"
მარტივი არითმეტიკაა - დღეისათვის წარმოუდგენელი დასწრებადობა რომ ქონდეს გუნდს (საშუალოდ 10,000 კაცი თამაშზე) და ასევე ჩემპიონატისთვის წარმოუდგენელი ფასი 5 ლარი, წელიწადში მილიონიც არ გამოდის. სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია. იგივე ეხება სარეკლამო თანხებსაც და ატრიბუტიკის გაყიდვებსაც - ეს ყველაფერიც მაყურებლის მსყიდველობაუნარიანობაზე დამოკიდებული. ტელევიზიებზე საუბარიც არ მაქვს, თავისი თავი ვერ გაუტანიათ.
რაც შეეხება ტრანსფერებს, რომელთა თემაც ასე პოპულარულია საფეხბურთო საქართველოში - ევროპაში პრაქტიკულად ერთადერთი ქვეყანა არსებოობს (პორტუგალია), სადაც სატრანსფერო საქმიანობიდან სტაბილური პლიუსი აქვს კლუბების რაღაც რაოდენობას. სხვა არცერთ განვითარებულ საფეხბურთო ქვეყანაში ტრანსფერი გრძელვადიანად მოგების წყაროდ არც განიხილება.
ასე რომ ჩვენს ქვეყააში ფეხბურთის განვითარების ერთადერთი შანსი ისევ და ისევ ის პროგრამაა, რომელიც დღეს არსებობს. კლუბის საბაზისო შემოსავალზე მაქვს საუბარი, რომელიც სტაბილურობას იძლევა, თორემ რაც არ უნდა ცოტა მაყურებელი დადიოდეს, უფასოდ შესვლას ის მაინც არცერთმა კლუბმა არ უნდა მიაჩვიოს.
ქართული ფეხბურთის მომგებიან ბიზნესად გადაქცევის გრძელვადიანი და მოკლევადიანი პროგრამები დავამუშავე, მაგრამ არავინ დაინტერესდა (იმედს ვიტოვებ, რომ წაიკითხეს მაინც და თაროზე შემდეგ შემოდეს).
თუ ქართული ფეხბურთი გიყვართ მოგაწვდით ორივე პროგრამას და შემდეგ თქვები აზრი გაზეთის ფურცლებზე გამოთქვით.
პროგრამის ვერგამართლების შემთხვევაში მზად ვარ სოლოდური ფულადი ჯარიმა გადავიხადო!