ლევან თედიაშვილი: "მამა, სად მოდიხარო? შენთვის ნასროლ ერთ ტყვიას მაინც გადავეფარები-მეთქი; ასეც მქონდა ჩაფიქრებული, მაგრამ..." - დიადი ფალავანი და "ჯარისკაცის მამა"

AutoSharing Option
- წა­მო­დი, წა­მო­დი, და­უ­ჯე­რე­ბე­ლი ამ­ბა­ვი ხდე­ბა, ნამ­დვი­ლი კარ­კა­და­ნი ჰყავთ ჩა­მოყ­ვა­ნი­ლი! - სპორ­ტის სა­სახ­ლის მახ­ლობ­ლად ჩა­მომ­სხდა­რი პა­ტა­რა თე­ი­რა­ნე­ლი ბი­ჭე­ბი, რო­მელ­თაც სკო­ლა­ში ნას­წავ­ლი მი­თი­უ­რი პერ­სო­ნა­ჟის სა­ნა­ხა­ვად მათ დრო­ში - 1973 წელს უხ­მობ­დნენ, თა­ნა­ტო­ლის და­ძა­ხილ­ზე აჩ­ქარ­დნენ და სა­ჭი­დაო დარ­ბა­ზის­კენ გა­იქ­ცნენ, - ვა­ი­და, კარ­კა­და­ნი ვერ ვი­ხი­ლო­თო...

ბი­ჭე­ბი კი არა, მთე­ლი სპორ­ტუ­ლი სამ­ყა­რო, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი, საბ­რძო­ლო ხე­ლოვ­ნე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, გა­ოგ­ნე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვნენ. ზოგი ერ­თმა­ნეთ­საც ჩქმეტ­და, - სიზ­მარ­ში ხომ არ ვარ­თო. საქ­მე იმა­ში იყო, რომ ქარ­თველ­მა ფა­ლა­ვან­მა იმ­ჟა­მინ­დე­ლი საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი­დან, ლე­ვან თე­დი­აშ­ვილ­მა, თა­ვი­სუ­ფალ ჭი­და­ო­ბა­ში ჯერ ერთიმე­ო­რის მი­ყო­ლე­ბით გა­აკ­რა
ხა­ლი­ჩა­ზე მთე­ლი მსოფ­ლი­ო­დან ჩა­მო­სუ­ლი მო­ჭი­და­ვე­ე­ბი და ოქ­როს მე­დალს და­ე­უფ­ლა, მერე კი უც­ნა­უ­რი რამ მოხ­და, რა­მაც ნა­ხე­ვა­რი თე­ი­რა­ნი შეძ­რა.

გე­ნა­დი რუს­ლი­ა­დე­ვი, საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის სამ­ბოს ნაკ­რე­ბის წევ­რი, შე­უძ­ლოდ გახ­და, ტურ­ნირ­ზე გას­ვლას ვე­ღარ ახერ­ხებ­და. სპორ­ტსმე­ნის არ­მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში ქულა ნულ­დე­ბო­და. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, სამ­ბო საბ­ჭო­თა კავ­შირ­ში პო­პუ­ლა­რუ­ლი სპორ­ტი იყო და თეი­რა­ნი­დან ქუ­ლის გა­რე­შე წა­მოს­ვლა კომ­პარ­ტი­ის მა­ღა­ლი რან­გის ჩი­ნოს­ნე­ბის­თვის შე­უ­რა­ცხყო­ფას უტოლ­დე­ბო­და. თა­ნაც, ეს ის­ტო­რი­ა­ში სამ­ბოს პირ­ვე­ლი მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნა­ტი იყო. ვახ­ტანგ ბა­ლა­ვა­ძემ (ლე­ვა­ნის მწვრთნე­ლი) და იო­ნოვ­მა (სამ­ბოს ნაკ­რე­ბის მწვრთნე­ლი) ყვე­ლას­თვის მო­უ­ლოდ­ნე­ლად სამ­ბო­ში სა­ჭი­და­ოდ ლე­ვა­ნის გაყ­ვა­ნა გა­და­წყვი­ტეს... ბოლო-ბოლო, 0 ქუ­ლას მა­ინც არ და­ი­წერ­დნენ. თუმ­ცა ზორ­ბა კა­ხელ­მა სამ­ბის­ტებს ნამ­დვი­ლი მას­ტერ-კლა­სი ჩა­უ­ტა­რა და მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნის ტი­ტუ­ლი მო­ი­პო­ვა.

Sportall.Ge

კარ­კა­და­ნი - სპარ­სუ­ლი მი­თო­ლო­გი­უ­რი პერ­სო­ნა­ჟი, უზარ­მა­ზა­რი მარ­ტორ­ქაა. მისი ზომა და სიძ­ლი­ე­რე სპარ­სეთ­ში, არა­ბეთ­სა და აფ­რი­კის ზო­გი­ერ­თი ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბას ში­შის ზარს სცემ­და. მი­თე­ბის თა­ნახ­მად, მას იმ­ხე­ლა რქა ჰქონ­და, რომ სპი­ლო­საც კი აკუ­წავ­დაო.

ზუს­ტად, რო­გორც კარ­კა­დან­მა, თე­დი­აშ­ვილ­მა სპი­ლო­ე­ბი­ვით წა­მო­აც­ვა ჯერ თა­ვი­სუ­ფა­ლი სტი­ლით მო­ჭი­და­ვე­ე­ბი, შემ­დეგ კი - სამ­ბის­ტე­ბიც. ის დღე ის­ტო­რი­ა­ში ოქ­როს ასო­ე­ბით ჩა­ი­წე­რა, ირან­ში კი დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში და­ი­მახ­სოვ­რეს არა­მი­წი­ე­რი ფი­ზი­კუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბის მქო­ნე ლე­ვა­ნი, რო­მელ­მაც ბრწყინ­ვა­ლე გა­მოს­ვლით, თა­ვად შა­ჰის გუ­ლიც მო­ი­გო.

60-იან წლებ­ში სა­გა­რე­ჯო­ელ­მა, მე-6 კლა­სელ­მა ლე­ვან თე­დი­აშ­ვილ­მა, ცნო­ბი­ლი ქარ­თვე­ლი ფა­ლავ­ნის, არ­სენ მე­კო­კიშ­ვი­ლის ბი­ძაშ­ვი­ლის, ვანო მე­კო­კიშ­ვი­ლის ჭი­და­ო­ბის სექ­ცი­ის კა­რე­ბი მო­რი­დე­ბით შეხ­სნა. ბე­ჯით, ნი­ჭი­ერ, მოქ­ნილ­სა და ფი­ზი­კუ­რად ძლი­ერ ბიჭს აშ­კა­რად დიდი პო­ტენ­ცი­ა­ლი ჰქონ­და. მე­კო­კიშ­ვილ­მა პა­ტა­რა ტა­ლან­ტი მა­ლე­ვე შე­ნიშ­ნა და მისი პა­ტარ-პა­ტა­რა რე­გი­ო­ნა­ლურ შე­ჯიბ­რე­ბებ­ზე გაყ­ვა­ნა და­ი­წყო, რა­საც მოჰ­ყვა პირ­ვე­ლი გა­მარ­ჯვე­ბე­ბი. გან­სა­კუთ­რე­ბით წარ­მა­ტე­ბუ­ლი აღ­მოჩ­ნდა კა­კა­ბეთ­ში ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი ჩემ­პი­ო­ნა­ტი, სა­დაც ლე­ვა­ნი ლე­გენ­და­რულ­მა ვახ­ტანგ ბა­ლა­ვა­ძემ შე­ნიშ­ნა და 1966 წლი­დან უკვე მან და­ი­წყო მო­მა­ვა­ლი ლე­გენ­დის "გა­მო­ძერ­წვა“.

ბა­ლა­ვა­ძე არ იყო ერ­თა­დერ­თი, ვინც პა­ტა­რა ლე­ვა­ნით აღ­ფრთო­ვან­და. თა­ვა­დაც დიდ­მა ფა­ლა­ვან­მა არ­სენ მე­კო­კიშ­ვილ­მა, პირ­და­პი­რი გა­გე­ბით, იგ­რძნო თე­დი­აშ­ვი­ლის გე­ნი­ა­ლუ­რო­ბა. ლე­ვა­ნი მათი ურ­თი­ერ­თო­ბი­დან ერთ ეპი­ზოდს იხ­სე­ნებს:

"არ­სენ მე­კო­კიშ­ვილ­მა ცეკა-ს პირ­ველ მდი­ვან­თან, მჟა­ვა­ნა­ძეს­თან შე­მიყ­ვა­ნა და ეუბ­ნე­ბა, - ეს ჩემი შემ­ცვლე­ლი­აო. გულ­ში ვი­გი­ნე­ბი, - ვა­ი­მე, ეს რა ტყუ­ი­ლე­ბი სცოდ­ნია-მეთ­ქი... და­მა­ხა­სი­ა­თა მხე­ცად, ჩემ­პი­ონ­თა ჩემ­პი­ო­ნად. ამ შეხ­ვედ­რა­ზე სხვა ბი­ჭებ­საც მო­ვუ­ყე­ვი. არა­ვის სჯე­რო­და, რომ რე­ა­ლუ­რი ის­ტო­რია იყო, მა­ტყუ­ა­რას მე­ძახ­დნენ".

Sportall.Ge

თე­დი­აშ­ვი­ლი ად­რე­უ­ლი ასა­კი­დან­ვე ჭი­და­ო­ბით შე­პყრო­ბი­ლი ადა­მი­ა­ნი იყო. კო­ჭებ­ში­ვე ეტყო­ბო­და, რომ ამ სპორ­ტში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მი­სა­ღე­ბად კი არა, გა­მე­ფე­ბის­თვის იყო მო­სუ­ლი. სა­ა­ხალ­წლო არ­და­დე­გებ­ზეც კი დარ­ბაზ­ში გარ­ბო­და, სჯე­რო­და, რომ წარ­მა­ტე­ბას ასე და­ი­ბე­დებ­და.

და­ი­ბე­და კი­დეც...

Sportall.Ge

ჯერ იყო და, ზე­დი­ზედ ორ­ჯერ მო­ი­გო საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის ახალ­გაზ­რდუ­ლი პირ­ვე­ლო­ბა, შემ­დეგ კი 1971 წლის მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნატ­ზე გა­ემ­გზავ­რა. მა­შინ პირ­ვე­ლად წარ­დგა ფარ­თო აუ­დი­ტო­რი­ის წი­ნა­შე და რაღა თქმა უნდა, ოქ­როს­თვის იბ­რძო­ლა და გა­ი­მარ­ჯვა. ლე­ვა­ნით იმ­დე­ნად აღ­ფრთო­ვან­დნენ, რომ ბევ­რი ფიქ­რის გა­რე­შე სა­ქარ­თვე­ლოს 1971 წლის სა­უ­კე­თე­სო სპორ­ტსმე­ნის წო­დე­ბაც მი­ა­ნი­ჭეს.

Sportall.Ge

მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნა­ტი­დან 1 წლის შემ­დეგ, 1972 წელს, მი­უნ­ხენ­ში ზა­ფხუ­ლის ოლიმ­პი­უ­რი თა­მა­შე­ბი გა­ი­მარ­თა. მსოფ­ლი­ოს სა­უ­კე­თე­სო სპორ­ტსმე­ნე­ბი სა­ნუკ­ვარ ჯილ­დო­ზე - ოლიმ­პი­უ­რი მედ­ლე­ბის­თვის იბ­რძოდ­ნენ... თა­ვი­სუ­ფა­ლი სტი­ლით მო­ჭი­და­ვე­ე­ბის­თვის ყვე­ლა­ზე დიდი გა­მოწ­ვე­ვა თე­დი­აშ­ვი­ლი იყო, რო­მე­ლიც 82 კგ კა­ტე­გო­რი­ა­ში სო­ფი­ის ტრი­უმ­ფის გა­მე­ო­რე­ბას აპი­რებ­და. ლე­ვანს 5 მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე შეხ­ვდა, რომ­ლე­ბიც უპ­რობ­ლე­მოდ და­ჩაგ­რა, მათ­გან ერთ-ერთი კი ცნო­ბი­ლი ამე­რი­კე­ლი ჯონ პე­ტერ­სო­ნი იყო, რო­მე­ლიც ვერ­ცხლს და­ე­უფ­ლა. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ იმ­ჟა­მად ჭი­და­ო­ბის ქუ­ლე­ბის სის­ტე­მა გან­სხვავ­დე­ბო­და და ფა­ლავ­ნე­ბი დაგ­რო­ვე­ბუ­ლი ქუ­ლე­ბით იგებ­დნენ ტურ­ნირს. თე­დი­აშ­ვილ­მა კი იმ­დე­ნი ქულა და­აგ­რო­ვა, რომ ოქ­როს მე­და­ლი შე­ჯიბ­რე­ბის დამ­თავ­რე­ბამ­დე ერთი დღით ადრე გა­ი­ნაღ­და.

მე­ო­რე-მე­სა­მე ად­გი­ლე­ბის­თვის და­პი­რის­პი­რე­ბას, ვა­სილ იორ­გა­სა და ჯონ პე­ტერ­სონს შო­რის, ჩვე­ნე­ბუ­რი ტრი­ბუ­ნე­ბი­დან უყუ­რებ­და და თან გერ­მა­ნულ ლუდს სვამ­და... აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ერთი წო­ნი­თი კა­ტე­გო­რი­ით ზე­მოთ, 90 კგ-ში, ოქ­როს მე­და­ლი ჯო­ნის ძმამ, ბენ (ბენ­ჟა­მინ) პე­ტერ­სონ­მა მო­ი­პო­ვა.

Sportall.Ge

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ლე­ვა­ნი არ იყო ერ­თა­დერ­თი ქარ­თვე­ლი, რო­მელ­მაც მი­უნ­ხენ­ში ას­პა­რე­ზო­ბა ოქ­როს მედ­ლით და­ას­რუ­ლა. ყვე­ლა დრო­ის სა­უ­კე­თე­სო ქარ­თველ­მა სპორ­ტსმენ­მა ვიქ­ტორ სა­ნე­ევ­მა ოლიმ­პი­ა­და­ზე თა­ვისი მე­ო­რე ოქრო მო­ი­პო­ვა და სიკ­ვდილ­საც გა­და­ურ­ჩა.

მომ­დევ­ნო ოლიმ­პი­ა­დამ­დე ლე­ვან­მა ყვე­ლა გა­მარ­თულ მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნატ­ზე გა­ი­მარ­ჯვა. მათ შო­რის - სტამ­ბო­ლის პირ­ვე­ლო­ბა­ზე, როცა ჭი­და­ო­ბის ის­ტო­რი­ა­ში ერთ-ერთი გა­მორ­ჩე­უ­ლი რე­კორ­დი და­ამ­ყა­რა - მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე სულ რა­ღაც 3 წამ­ში და­ა­მარ­ცხა.

თე­დი­აშ­ვი­ლის შე­ჩე­რე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლი ხდე­ბო­და. მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე­ებს მი­წი­ე­რი ფი­ზი­კუ­რი მომ­ზა­დე­ბა და ნიჭი აღარ ჰყოფ­ნი­დათ. კაც­მა არ იცო­და, რა უნდა და­ე­პი­რის­პი­რე­ბი­ნათ ლე­ვა­ნის­თვის. ლე­გენ­და­რუ­ლი გერ­მა­ნე­ლი ჰორსტ შტოტტ­მე­ის­ტე­რი 1975 წლის მსოფ­ლიო ჩემ­პი­ო­ნა­ტის ფი­ნალ­ში ლე­ვანს შეხ­ვდა და გა­მა­ნად­გუ­რე­ბე­ლი ან­გა­რი­შით (12:2) და­მარ­ცხდა. ინ­ტერ­ვი­უ­ში კი გა­ნა­ცხა­და:

"ამ წო­ნა­ში მსოფ­ლი­ო­ში უძ­ლი­ე­რე­სი ვარ, ნო­მერ პირ­ვე­ლი. თე­დი­აშ­ვილს არ ვთვლი, მას­თან გა­მარ­ჯვე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია...“

ერთი წლის შემ­დეგ, 1976 წელს, მონ­რე­ალ­ში ოლიმ­პი­ა­და იმარ­თე­ბო­და. ლე­ვან­მა თა­მა­სა მო­რიგ ჯერ­ზე ას­წია და ამ­ჯე­რად არა 82 კგ-ში, არა­მედ 90 კგ-ში გა­და­წყვი­ტა ას­პა­რე­ზო­ბა. ფი­ნა­ლამ­დე უპ­რობ­ლე­მოდ გა­ვი­და, იქ კი ჩვენ­თვის კარ­გად ნაც­ნო­ბი ჯონ პე­ტერ­სო­ნის ძმა, ბენი ელო­და, რო­მელ­საც ერთი სული ჰქონ­და, 4 წლის წინ და­მარ­ცხე­ბუ­ლი ძმის გამო რე­ვან­ში აეღო და თა­ვის მე­ო­რე ოლიმ­პი­უ­რი ოქრო მო­ე­პო­ვე­ბი­ნა. უნდა ვა­ღი­ა­როთ, ბენი გა­აფ­თრე­ბუ­ლად იბ­რძო­და და ღირ­სე­ულ წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბას უწევ­და ჩვე­ნე­ბურს, თა­ნაც დარ­ბა­ზი მისი გულ­შე­მატ­კივ­რე­ბით იყო სავ­სე, თუმ­ცა, სა­ბო­ლო­ოდ, თე­დი­აშ­ვილ­მა მა­ინც და­ა­მარ­ცხა და ვერ­ცხლის გზას გა­უ­ყე­ნა.

ოქ­როს­თან ერ­თად, ლე­ვანს კი­დევ ერთი აღი­ა­რე­ბა ელო­და - ის მონ­რე­ა­ლის ოლიმ­პი­ა­დის სა­უ­კე­თე­სო მო­ჭი­და­ვედ და­ა­სა­ხე­ლეს.

"თა­ნა­მედ­რო­ვე სპორ­ტსმე­ნის ეტა­ლო­ნი, ყვე­ლა­ზე დიდი და სრულ­ყო­ფი­ლი“ - წერ­და თე­დი­აშ­ვილ­ზე "მონ­რე­ალ სთა­რი“, რომ­ლის მი­მომ­ხილ­ველ­მაც ლე­ვანს "დიდი ტედი" შე­არ­ქვა.

ლე­ვან­მა შემ­დეგ წლებ­ში კი­დევ გა­მო­იც­ვა­ლა წო­ნი­თი კა­ტე­გო­რია და ამ­ჯე­რად 100 კგ-ში ევ­რო­პის სა­უ­კე­თე­სო ფა­ლა­ვა­ნი გახ­და, ხოლო 1978 წელს მე­ხი­კო­ში, პირ­ვე­ლად კა­რი­ე­რა­ში, ვერ­ცხლს დას­ჯერ­და.

მოს­კო­ვის ოლიმ­პი­ა­დის შე­სარ­ჩევ­ში კი ის მოხ­და, რა­საც ქარ­თვე­ლი სპორ­ტსმე­ნე­ბი იმ პე­რი­ოდ­ში უხ­ვად აწყდე­ბოდ­ნენ - მა­საც პო­ლი­ტი­კამ გა­და­ურ­ბი­ნა გზა­ზე... მოკ­ლედ რომ ვთქვათ, მე­სა­მე ოლიმ­პი­ა­დის საგ­ზუ­რი თე­დი­აშ­ვილ­მა ვერ მო­ი­პო­ვა. რო­გორც ცნო­ბი­ლი მო­ჭი­და­ვე გუ­რამ სა­ღა­რა­ძე იხ­სე­ნებ­და, ლე­ვანს მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლად წა­ა­გე­ბი­ნეს ოლიმ­პი­ა­და­ზე მოხ­ვედ­რის­თვის სა­ჭი­რო ბრძო­ლა და ამით ხელი შე­უ­შა­ლეს მე­სა­მე ოლიმ­პი­უ­რი ოქ­როს მო­პო­ვე­ბა­ში... ამის შემ­დეგ თე­დი­აშ­ვილ­მა კა­რი­ე­რა მა­ლე­ვე და­ას­რუ­ლა.

მკითხველის კომენტარები / 2 /
ლევანი არის საქართველოს სიამაყე !
გიორგი მთაწმინდა
19:55 03-01-2022
2
ეხლა ვისაც კი ერთი გაუკ..ბია სპორტში ყველას ლეგენდას ეძახიან.
Ცოცხალი ლეგენდა არის ლევანა!განუმეორებელი,უძლიერესი,დაუმარცხებელი!
ერთი ორი წლის წინ ლეგენდალური საიტიევი მეკითხება თედიაშვილი ცოცხლად გინახიაო.დღემდე აღმერთებენ ჩრდილო კავკასიელი სპორტსმენები!
Ფენომენი ადამიანია ლევან თედიაშვილი,ამოუწურავი ტალანტი ყველა სფეროში.
Ფენომენები განსხვავებული ხასიათია და ცხოვრების წესის მქონე ხალხია-მარადონა მაგალითია ამის!
საგარეჯოს სიამაყე!კერძოდ გაღმაუბნის სიამაყე დიიიიდ ხანს სიცოხლეს ვუსურვებ!
jordan beli
19:36 03-01-2022
0

სიახლეები პოპულარული