<p><span style="line-height: 1.3em;" />ჩემპიონი და შავკანიანთა უფლებების დამცველი <br> </span>ამ დღეებში 70 წელი შეუსრულდებოდა ამერიკელ ჩოგბურთელს, უიმბლდონის პირველ და ერთადერთ შავკანიან ჩემპიონს არტურ ეშს. ის არა მხოლოდ თავისი თამაშით, არამედ სამოქალაქო უფლებების დაცვით იყო ცნობილი.</p><p>არტურ ეში დაიბადა და ბავშვობა გაატარა რიჩმონდში - ვირჯინიის შტატის დედაქალაქში. დედა მაშინ გარდაეცვალა, როცა არტური ექვსი წლის იყო და მომავალ ჩოგბურთელსა და მის ძმაზე ზრუნვა მთლიანად მათ მამას დააწვა კისერზე. ამ უკანასკნელს უნდოდა, არტური ფეხბურთელი გამხდარიყო - მიუხედავად სუსტი აღნაგობისა (რა თქმა უნდა, ლაპარაკია ამერიკულ ფეხბურთზე).</p><p>მაგრამ ინტელიგენტი ბიჭი, რომელსაც კითხვა და მუსიკის მოსმენა უყვარდა, უფრო ჩოგბურთით მოიხიბლა. ეშმა თამაში ისწავლა და მალე თავისი სკოლის ნაკრებში მოხვდა, შემდეგ საჩოგბურთო კარიერაში სულ უფრო და უფრო მაღლა მიიწევდა.</p><p>არტური 20 წლის იყო, როცა პირველი შავკანიანი ჩოგბურთელი გახდა, ვინც დევისის თასზე აშშ-ის ნაკრების რიგებში მიიწვიეს. ნაკრებში მუდმივი ადგილი კი 22 წლის ასაკიდან მოიპოვა (1965 წელს). საბოლოოდ, მან სამჯერ მიიღო მონაწილეობა მოგებულ ფინალებში. აშშ-მ 1968 წელს მოიგო ტიტული და მომდევნო ორ წელს ის წარმატებით დაიცვა.</p><p>დევისის თასზე წარმატებების პერიოდს ემთხვევა არტურის ძირითადი გამარჯვებები პირად ტურნირებზე. 1968 წელს მან პირველად მოიგო აშშ-ის ღია პირველობა. საინტერესოა, რომ ამ პერიოდში ეში ჯარში მსახურობდა - არმიის რიგები 1966 წელს შეავსო და 1969 წელს დაასრულა სამსახური მეორე ლეიტენანტის რანგში. ამის შემდეგ ეშმა ძალიან მალე მოიგო “დიდი სლემის” მეორე ტიტული ერთეულთა თანრიგში - ავსტრალიის ღია პირველობა (1970).</p><p>მაგრამ თავისი მთავარი გამარჯვება არტურმა 1975 წელს მოიპოვა, 32-ე დაბადების დღემდე ცოტა ხნით ადრე. უიმბლდონის მეოთხედფინალში ის შეხვდა ბიორნ ბორგს, რომელსაც ახალი მოგებული ჰქონდა ზედიზედ მეორე როლან გაროსი. არტურმა ოთხ სეტში გაიმარჯვა და შვედს ამ კორტებზე მის კარიერაში ბოლოსწინა მარცხი აგემა.</p><p>ამის შემდეგ ამერიკელი ურთულეს ხუთსეტიან მატჩში გაუმკლავდა ავსტრალიელ ტონი როჩს და კარიერაში პირველად გავიდა უიმბლდონის ფინალში.</p><p>გადამწყვეტ მატჩში არტურს ელოდა საკმაოდ “თავხედი” და თვითდაჯერებული მოთამაშე, პუბლიკის ყურადღებით განებივრებული “ოქროს ბიჭი” - ჯიმი კონორსი. ამ უიმბლდონამდე ცოტა ხნით ადრე ჯიმიმ გააუქმა ნიშნობა კრის ევერტთან, რითაც დაანგრია იმ დროისთვის ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი საჩოგბურთო რომანი. თუმცა ამით მისი პოპულარობა არ შემცირებულა. კონორსი მოგვიანებით გახდა სოლიდური ჩოგბურთელი (ყოველ შემთხვევაში გარეგნულად), რომელმაც 10 წელი გაძლო რეიტინგის ტოპ-ათეულში და 40 წლამდე ითამაშა.</p><p>იმ დროს კი ჯიმი ღიად უპირისპირდებოდა არტურს. ეს მხოლოდ იმაში არ გამოიხატებოდა, რომ კონორსი იკვეხნიდა თავისი მდიდარი წარმომავლობით და წინასწარ იყო დარწმუნებული ვეტერანზე გამარჯვებაში.</p><p>1974 წელს, კონორსმა თავისი აგენტის გავლენით, ეშის წინააღმდეგ რამდენიმე სარჩელი შეიტანა “თამაშის თავისუფლების შეზღუდვის” გამო. საქმე ისაა, რომ 1969 წელს არტური იმ ასოციაციის ერთ-ერთი დამაარსებელი იყო, რომელსაც ახლა ATP ჰქვია. იმ დროს ამ ორგანიზაციას უპირისპირდებოდა World Team Tennis (WTT).</p><p>თანაც, კონორსს აკრძალული ჰქონდა 1974 წელს როლან გაროსზე თამაში იმის გამო, რომ WTT-სთან კონტრაქტი აკავშირებდა. თუმცა, მოგვიანებით, კონორსმა შეწყვიტა კავშირი თავის აგენტთან და გამოიწვია ეშის წინააღმდეგ ორმილიონიანი სარჩელი, მაგრამ უიმბლდონის ნახსენები ფინალისთვის სასამართლო დავა ძალაში იყო.</p><p>ჯიმი, რომელმაც 1974 წელს “დიდი სლემის” სამი ტურნირი მოიგო (ყველა, გარდა იმ გამოტოვებული როლან გაროსისა), იმ ფინალის აშკარა ფავორიტად მიიჩნეოდა. ეშის დრო თითქოს წასული იყო, მაგრამ მან მოახერხა პუბლიკის შოკირება, როცა ზედიზედ მოიგო პირველი ორი სეტი ერთნაირი ანგარიშით – 6:1. კონორსმა ძალები მოიკრიბა და ერთი პარტია აიღო, მაგრამ მეტი ვერ მოახერხა – 6:1, 6:1, 5:7, 6:4 ეშის სასარგებლოდ. ეს იყო არტურის მესამე და ბოლო გამარჯვება “დიდი სლემის” ტურნირების ერთეულთა თანრიგში.</p><p>აღვნიშნავთ, რომ ეში დღემდე ამ სამი ტურნირის ერთადერთი შავკანიანი გამარჯვებულია. მოგვიანებით, 1983 წელს, როლან გაროსი მოიგო შავკანიანმა იანიკ ნოამ. საინტერესოა, რომ იანიკი, დიდწილად არტურ ეშს უნდა უმადლოდეს თავის წარმატებულ კარიერას. 1971 წელს ამერიკელი კეთილი ნების ელჩის სტატუსით იმყოფებოდა კამერუნში და იქაურ იუნიორ ჩოგბურთელებს აკვირდებოდა. მათ შორის გამოარჩია ნოა და საფრანგეთის ჩოგბურთის ფედერაციას შესთავაზა მასზე მეურვეობის დაწესება.</p><p>საერთოდ, ეში დიდ ყურადღებას უთმობდა სხვადასხვა პროექტს. კეთილი ნების ელჩად მუშაობის გარდა, ის შავკანიანი მოსახლეობის უფლებების დასაცავად იბრძოდა. 1969 წელს მას უარი უთხრეს სამხრეთ აფრიკაში გასამართი ტურნირის ვიზაზე, რადგან ამ ქვეყანაში აპარტეიდი იყო გამეფებული.</p><p>ამის შემდეგ არტურმა მოითხოვა, გაეძევებინათ სამხრეთ აფრიკა ATP-ისა და დევისის თასიდან. საბოლოოდ, ჩოგბურთელმა თავისი ბრძოლით მაშინდელი რეჟიმის პრობლემების მიმართ სერიოზული ინტერესი გააღვივა. ეში აწყობდა საპროტესტო აქციებს, მხარს უჭერდა შავკანიანების უფლებებს და რამდენჯერმე ამ აქციებში მონაწილეობისთვის მცირე ხნით საპყრობილეში მოხვდა.</p><p>კარიერის დასრულების შემდეგ არტური დევისის თასზე აშშ-ის ნაკრების კაპიტანი იყო, აგრეთვე მუშაობდა კომენტატორად. 1985 წელს ეში შეიყვანეს ჩოგბურთის საერთაშორისო დიდების დარბაზში. თითქოს მის ცხოვრებაში ყველაფერი კარგად მიდიოდა, მიუხედავად იმისა, რომ გულზე ორი ოპერაცია გადაიტანა. მაგრამ 1988 წელს, სამედიცინო ტესტების გავლისას, არტურმა მოულოდნელად შეიტყო, რომ შიდსით იყო დაავადებული. როგორც ვარაუდობდნენ, ის 1983 წელს, გულზე მეორე ოპერაციის დროს, სისხლის გადასხმისას დაინფიცირდა.</p><p>რამდენიმე წლის განმავლობაში ეში მალავდა თავის ავადმყოფობას და ამის შესახებ ოფიციალურად მხოლოდ 1992 წელს გამოაცხადა. ეს მოხდა მუსიკალური ჯგუფის - Queen-ის ვოკალისტის, ფრედი მერკურის ამავე მიზეზით სიკვდილიდან ცოტა ხნის შემდეგ. არტურმა დააარსა შიდსთან ბრძოლის საკუთარი ფონდი.</p><p>ჩოგბურთელი 1993 წლის 6 თებერვალს გარდაიცვალა და რამდენიმე თვე დააკლდა თავის 50 წლის იუბილემდე. თუმცა მისი სახელი სამუდამოდ არის უკვდავყოფილი ჩოგბურთში. საკმარისია აღინიშნოს, რომ აშშ-ის ღია პირველობის ცენტრალური კორტი მის სახელს ატარებს. სხვათა შორის, ეშს თავის საყვარელ ჩოგბურთელად ასახელებდნენ სულ სხვა თაობის მოთამაშეები - ჯეიმს ბლეიკი და გაელ მონფილსი.</p><p><strong>არტურ ეში</strong></p><p>დაიბადა: 10.07.43</p><p>გარდაიცვალა: 06.02.93</p><p>კარიერის დასაწყისი: 1962 (პროფესიონალებში 1969 წელს)</p><p>კარიერის დასასრული: 1980</p><p>უმაღლესი პოზიცია რეიტინგში: 2 (12.05.76)</p><p>32 ტიტული ერთეულებში</p><p>საუკეთესო შედეგი: დიდი სლემი</p><p>ავსტრალიის ღია - მოგება (1970)</p><p>როლან გაროსი - 1/4-ფინალი (1970, 71)</p><p>უიმბლდონი - მოგება (1975)</p><p>აშშ-ის ღია - მოგება (1968)</p><p>დევისის თასის სამგზის ჩემპიონი (1968-70)</p><p>საერთაშორისო დიდების დარბაზის წევრი (1985 წლიდან)</p><p><strong>ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"</strong></p>
ბასილაშვილი როლან გაროსზე პირველივე წრეში დამარცხდა
რამდენი გამოიმუშავა "როლან გაროსის" ძირითად ბადეში შესვლით ბასილაშვილმა და კიდევ რა თანხის შოვნა შეუძლია - ყველაფერი წლის მეორე დიდ სლემზე
[VIDEO] ბასილაშვილს 10 000-ზე მეტი გულშემატკივარი და მოწინააღმდეგეც ტაშს უკრავდა - რა ბრწყინვალე სპორტული საქციელი ჩაიდინა ქართველმა კვალიფიკაციის ბოლო მატჩში
U21 | ბოლო დღე ავსტრიულ შეკრებაზე, დღეს ახალგაზრდული სლოვაკეთში გაემგზავრება
7-კაცა | მაკარსკაში კლოდ სორელის ხსოვნის პატივსაცემად
კაბო-ვერდე რთულად დასამარცხებელია - ვინ ითამაშებს ამჯერად?
რეგიონების განვითარების პროექტის ფარგლებში თანამედროვე ტაბლოები თელავისა და ლაგოდეხის დარბაზებმაც მიიღეს
ამაზე უარის თქმა რთული იქნება - "ფენერბაჰჩემ" სანეს ზღაპრული შეთავაზება გაუკეთა
ლეაომ "მილანს" ტრანსფერზე დაყენება მოსთხოვა - როსონერი პორტუგალიელის სანაცვლოდ 70 მილიონ ევროს ითხოვს
"ტოტენჰემმა" პოსტეკოგლუ დაითხოვა და მის შემცვლელთან მოლაპარაკებებს უკვე აწარმოებს
[VIDEO] დონარუმას პირველ ტაიმში სამი გაუტანეს - იტალია ნორვეგიასთან განადგურდა
კალანდაძის ლიდერობით - საქართველოს ნაკრებმა ლუქსემბურგსაც მოუგო
პსჟ-ს მძიმე დანაკლისი - ესპანეთთან პარიზელთა ორმა ფეხბურთელმა ტრავმა მიიღო
სომხეთის ნაკრები ისევ დიდი ანგარიშით დამარცხდა
ზედიზედ მესამედ - ვახტანგ ახობაძე ევროპის ჩემპიონია!
ისტორიული ოქრო პარაკაიაკის ევროპის ჩემპიონატზე
კიმი შეიძლება იტალიაში დაბრუნდეს
საბო: რა ჯანდაბა უნდოდა შევჩენკოს უკრაინის ფეხბურთის ასოციაციაში?
ანშლაგი ქუთაისში - საქართველო - კაბო-ვერდე | 7 ივნისის განრიგი
უარი "სიტის" - მიქაუტაძის თანაგუნდელის გოლი და საგოლე პასი ესპანეთთან
ევრობასკეტისთვის მოსამზადებელ პერიოდში საქართველოს ნაკრები 6 ამხანაგურ მატჩს გამართავს
"ვერ ვხვდები, ჩემგან უპატივცემულობა სად დაინახა" - სპალეტიმ აჩერბის უპასუხა
დვალიშვილი VS ომალი 2 - დიდ ბრძოლამდე სულ ცოტა დრო რჩება
"ᓠᓝᓚᓐᓜ ᓒᓐᓠᓝᓡᓘ" ᓪᓘᓤᓠᕔᓑᓨᓘ
ᓐᓠ
ვინ გახდება პირველი ჩოგანი? მესიმ პაპის ჯილდო მიიღო - 2 სექტემბრის დაიჯესტი
დიდი სლემის წლის მეორე ტურნირის წინ: როლან გაროსი ციფრებში
ჯიმი კონორსის ბოლო მატჩი
მარია შარაპოვა+ჯიმი კონორსი: პირველი წაგება
პირველივე დღეს საქმეში მთავარი ფავორიტები ჩაერთნენ! ავსტრალიის ღია პირველობა დაიწყო
მარია შარაპოვა სათამაშოდ მზად არის, მაგრამ...
US Open გახურდა - ნადალი და ჯოკოვიჩი მშვიდად მიიწევენ წინ, რუბლიოვი აღარ ხუმრობს
მარია შარაპოვა და ჯიმი კონორსი გაიყარნენ
ვინ არის ნიკოლოზ ბასილაშვილის მწვრთნელი, რომელიც ცნობილ ჩოგბურთელებს ავარჯიშებდა
მარია შარაპოვა: ჩოგბურთში მეგობარი არ მყავს
ბასილაშვილს სეზონის დახურვა ჯოკოვიჩთან ისტორიული გამარჯვებით შეუძლია! - ნიკა დღეს პარიზის მასტერსში ჩაერთვება - მივა ჯოკოვიჩამდე?
საფრანგეთის ნაკრების კაპიტნად იანიკ ნოა დანიშნეს
აშშ-ის ღია პირველობა: ბალახიდან ჰარდზე გრუნტის გავლით
ნიკოლოზ ბასილაშვილი წლის ბოლოს ოპერაციას გაიკეთებს - 4 სექტემბრის დაიჯესტი