[კოლორიტი] ჯონი ჯანელიძე - ტროლეიბუსში გათენებული ღამეები

ჯონი ჯანელიძე სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტრომ რაინდის ტიტულით დააჯილდოვა. 70 წლის სპეციალისტი საინტერესო ადამიანია, ბევრი გაუკეთებია და გადახდენია თავს. საფეხბურთო სამყარო კი, კარგი მწვრთნელობის გარდა, გონებამახვილობითა და ენამოსწრებულობითაც იცნობს.

ბოლო წლებში დიდ ფეხბურთში აღარ საქმიანობს, ბავშვების აღზრდით იყო დასაქმებული...

- მადლობის მეტი არაფერი მეთქმის. სპორტის სამინისტრომ და ფეხბურთის ფედერაციამ წარმადგინა და რაინდის წოდება მინისტრის მოადგილე შალვა გოგოლაძემ გადმომცა. გამიხარდა, 70 წლის იუბილე ასე ლამაზად და თბილად რომ მომილოცეს...

ფიზკულტურის ინსტიტუტი 1969 წელს დავამთავრე და ვოვა ელოშვილთან ახალგაზრდების მომზადების ცენტრში დავიწყე მუშაობა, სადაც ჯუმბერ თანანაშვილთან და გია ჩარკვიანთან ერთად ვსაქმიანობდი...

1976-81 წლებში მიხეილ მესხთან "ავაზაზე" გადავედი. უნიჭიერესი ბიჭები თამაშობდნენ მაგარი გუნდი გვყავდა - უმცროსი მიშა მესხი, ხვიჩა ქასრაშვილი, მიშა ტყავაძე, ვაჟა ჟვანია, იაგო ჟორჟიკაშვილი, კობა ახალკაცი, ნოდარ კიკნაძე... ამ გუნდით საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში მე-3 ადგილი დავიკავეთ. პატარა მესხი ისეთი ნიჭიერი იყო, რეჟიმი რომ დაეცვა, მამას აჯობებდა. უფრო სწრაფიც იყო, ტექნიკა და მაგარი აზროვნება ჰქონდა... მოკლედ, დიდი ტალანტი იყო...

ამ ბიჭების უმრავლესობა მერე თბილისის "დინამოში" მიიწვიეს და, წესით, მაღალ დონეზე უნდა ეთამაშათ. გული მწყდება, წინა თაობების მიღწევები რომ ვერ გაიმეორეს...

- უფროსი მიშა მესხი? მეცინება, რომ ამბობენ, უხეში იყოო. ამ დროს, ასეთი გულკეთილი და გულჩვილი ადამიანი მეორე არ მინახავს. მაგარი კაცი იყო! მწვრთნელებს მკაცრად სთხოვდა, ნიჭიერ ბავშვს ხელი არ შეუშალოთ, ინდივიდუალურად გასაქანი მიეცით, მაგრამ თანამედროვე ფეხბურთსაც მიაჩვიეთო...

კარგი და სამართლიანი ხელმძღვანელი იყო. ერთ ისტორიას გავიხსენებ, რომელიც მიშა მესხის ბუნებაზე მეტყველებს. ერთხელ, მანქანა მათხოვა და მცირედ დავაზიანე - ერთ პატარა წერტილში საღებავი აძვრა და თუ არ დააკვირდებოდი, ვერც დაინახავდი...

შევწუხდი და უკან რომ დავუბრუნე, ეს ამბავი ვუთხარი. გაბრაზებულმა თქვა - კაცმა მანქანა ვერ უნდა გათხოვოსო?! მალე დიღომში, თავის სახლში წამიყვანა და იქ კარს გასაღებად მანქანით არ მიაწვა? ამით მითხრა, რომ მანქანა ადამიანზე მეტად არ უღირდა...

სხვათა შორის, კარჩაკეტილი იყო და ბევრის მსგავსად, "ცეკაში" ყოველდღე არ დადიდოდა. ან დიღომში იყო, საკუთარ სახლში, ან "ავაზაზე"...

- "ავაზაზე" 1981 წლამდე ვმუშაობდი. მანამდე, გუნდმა "სიჭაბუკის თასზე" გაიმარჯვა, კარგი ფეხბურთი აჩვენა და, ეტყობა, ეს გახდა ჩემს თავს მომხდარი ცვლილების მიზეზი...

ერთ მშვენიერ დღეს ორი უცნობი პიროვნება გამომეცხადა - ფოთის რაიკომის მდივანი ბაკურ გულუა გეპატიჟებათ, სურს, "კოლხეთი" გაწვრთნათო. დიდებში გადასვლა რთული იყო და სიმართლე გითხრათ, ამაზე არც ვფიქრობდი. ბავშვებთან გულით ვმუშაობდი და მიხაროდა, ნიჭიერებს რომ ვზრდიდი.

მაგრამ ვიცოდი, რომ გულუა, რომელიც მერე საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი გახდა, ფეხბურთის ფანატი იყო და რა შესაძლებლობაც ჰქონდა, გუნდსა და ფეხბურთელებს ყველაფერს უკეთებდა...

ამან შემაგულიანა და არც შევმცდარვარ. გულუამ "ფაზისის" სტადიონი გაარემონტა, განათების სისტემა დაამონტაჟა და "კოლხეთს" არაფერს აკლებდა - კარგი ხელფასებიც გვქონდა, შეკრებებიც, სავარჯიშო პირობებიც, დასვენებაც, აღდგენებიც... მსგავს პირობებსა და ხელფასებს დღეს ბევრ გუნდში ინატრებდნენ. სხვათა შორის, მერე გულუა გურიაში რომ გადაიყვანეს, ლანჩხუთის გუნდსაც სერიოზულად ეხმარებოდა...

ფოთის ხელმძღვანელობაში ფეხბურთის კიდევ ბევრი გულშემატკივარი იყო - პეტრე ბერაია, გერონტი კუხალეიშვილი, იგორ მამალაძე, ლეილა კაკულია... ქალბატონი იყო, მაგრამ "კოლხეთის" სიყვარულით ბევრ კაცს სჯობდა...

- ბევრს აღარ ახსოვს, რომ 1989 წელს "კოლხეთმა" საბჭოთა მეორე ლიგაში წარმატებით ითამაშა და ბუფერულ ზონაში თამაშისა და პირველ ლიგაში გადასვლის შანსი მოიპოვა. მაგრამ საქართველო საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატიდან გამოვიდა და ბუფერულ ზონაში თამაშზე უარი ვთქვით...

ჩემს გუნდებს ბევრი ტიტული, საპრიზო ადგილი და თასები მოუპოვებიათ. მაგრამ ყველა ტიტულზე მეტად მაინც ეროვნული ჩემპიონატის პირველ შეხვედრაში "დინამოსთან" გამარჯვებამ გამახარა. 30 მარტს, ეროვნული ჩემპიონატის გახსნის დღეს, ჩემი გაწვრთნილი "კოლხეთი" თბილისის "დინამოს" ესტუმრა.

მეშინოდა, დიდი ანგარიშით არ წაგვეგო. "დინამო" საბჭოთა ჩემპიონატში თამაშობდა, ჩვენ კი - მეორე ლიგაში და ცხადია, განსხვავება დიდი იყო. ეს ამბავი რომ გავიგე, ნოდარ ახალკაცს ვუსაყვედურე - ფარსადანოვიჩ, ჩემი დაღუპვა გინდა-მეთქი?!

მაგრამ 1:0 მოვიგეთ და ვერავინ იტყვის, რომ იმ დღეს "კოლხეთი" გადარჩა. ეს გაცილებით მეტი გახლდათ, ვიდრე ჩემპიონატის ერთი რიგითი მოგება. იმ დღეს მთელი ქვეყანა "კოლხეთის" მოგებაზე ლაპარაკობდა, რადგან ეროვნული ჩემპიონატის დაწყება ქვეყნის თავისუფლებისთვის გადადგმული ნაბიჯი იყო...

მერე ზედიზედ 5 მატჩი მოვიგეთ და ჩემპიონატში ვლიდერობდით, თუმცა, მალე გუნდიდან წამოსვლა მომიხდა. საქმე ისაა, რომ ფოთის დელეგაცია ამერიკაში გაემგზავრა და მე, როგორც "კოლხეთის" წარმომადგენელი, ჯგუფში ჩამსვეს. მეორედ ამერიკაში წასვლის შანსი როდის მომეცემოდა? მეც გაგანია სეზონში გამგზავრებას სიამოვნებით დავთანხმდი...

ამასობაში გუნდმა ორი შეხვედრა ჩაატარა: ერთი წააგო, მეორე კი ფრედ დაასრულა და გულშემატკივრები განაწყენდნენ - რა დროს ამერიკაში მოგზაურობა იყოო და მართლებიც იყვნენ.

გუნდში არც დავბრუნებულვარ, მალე კი ზესტაფონის "მარგვეთში" მიმიწვიეს, რომელიც უმაღლეს ლიგაში გადავიყვანეთ...

- სხვათა შორის, "დინამოს" ერთხელაც მოვუგე. მაშინ გურჯაანის "ერქვანს" ვავარჯიშებდი. არც ბურთები გვქონდა და არც პირობები. თბილისელებთან შეხვედრამდე მთხოვეს, დიდი ანგარიშით მაინც არ წააგოთო. მოხდა სასწაული - მატჩის დასრულებამდე ათი წუთით ადრე ანგარიში 1:1-ია და ამ დროს, მოედანზე დავით ყიფიანის შვილი, ნიკუშა ყიფიანი შევუშვი, რომელმაც ნოდარ კიკნაძეს "კედელი" გაუთამაშა და არ გაიტანა?!

2:1 მოვიგეთ და მაშინ სად იყო მობილური ტელეფონები, გურჯაანში ქალაქის ტელეფონით ძლივს დავრეკე, გამარჯვების ამბავი ვაცნობე. არ დაიჯერეს, რას დაგვცინიო?! მერე რომ გადაამოწმეს, სიხარულით გაგიჟდნენ.

დღეს ქართულ ფეხბურთში არც პირობებია და დიდი ხანია, წარმატებებსაც დავავიწყდით. მე მაინც მჯერა, რომ ჩავარდნა მალე დასრულდება და ამ მძიმე მდგომარეობას თავს დავაღწევთ. ისევე, როგორც ბევრ ქართველს, თავადაც "დინამოს" სტადიონთან არაერთი ღამე მაქვს ტროლეიბუსში გათენებული - ქვეყანაში, სადაც ფეხბურთი ასე უყვართ, შეუძლებელია, ეს სახეობა არ განვითარდეს.

ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"