საით მიდის თანამედროვე ფეხბურთი და რა ტენდენციებია მასში გამოსარჩევი? ამ კითხვით მივმართეთ ქართული ფეხბურთის ცნობილ ინტელექტუალს, საქართველოს დამსახურებულ მწვრთნელს, ელგუჯა გუგუშვილს...- "მსოფლიოს ჩემპიონატის საკვალიფიკაციო მატჩებმა ჯერჯერობით ფეხბურთი ვერ გაამდიდრა რევოლუციური იდეებით, თუმცა ეს სრულებით არ ნიშნავს, რომ გაიყინა ფეხბურთში მომუშავე მწვრთნელთა შემოქმედება, ან დაქვეითდა ფეხბურთელთა ოსტატობის დონე, უფრო - პირიქით. ფეხბურთის გაზრდილმა პოპულარობამ გააძლიერა მისი ინტელექტუალური საწყისები, გაიზარდა მოთხოვნა ფეხბურთის ტექნიკური, ტაქტიკური და სტრატეგიული აზროვნების მიმართ...
არც ერთ ჩემპიონატს არ ჩაუვლია უკვალოდ. გამონაკლისი არც ახლანდელი თამაშებია. მიმდინარეობს შემოქმედებითი ბრძოლა
გაფართოვდა ფეხბურთელთა მოქმედების ზონები. გუნდები თავს იცავენ თითქმის მთელი ძალებით. ამან გაართულა მოწინააღმდეგის საჯარიმო მოედანზე შესვლა, გამოიწვია თამაშის ტემპის დაცემა და კონტრშეტევები. თამაშის ტემპს ასევე ამუხრუჭებს ბურთის გვერდზე და უკან გადაცემები. კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ პასი ფეხბურთის მამოძრავებელი ძალაა...
ინდივიდუალისტთა ნაკლებობამ, რიგ შემთხვევებში, თამაშები უფერული გახადა, გაქრა იმპროვიზაცია, სანახაობრივი მხარე. ადრე თუ ყველა გუნდში 2-3 ინდივიდუალისტი თამაშობდა, სამწუხაროდ, დღეს ინდივიდუალისტები "სამუზეუმო ექსპონატებად" დარჩნენ. ამიტომ არის, რომ ფეხბურთი პროგნოზირებადი გახდა. ფეხბურთი კალათბურთს დაემსგავსა. თამაშობენ სისტემით - ყველა წინ, კარიდან კარამდე! ისვენებენ მხოლოდ ტაიმებს შორის და მატჩის დამთავრების შემდეგ.
გაიზარდა მოთხოვნა ფიზიკური მომზადების მიმართ. თანამედროვე ფეხბურთის მოთხოვნას რომ უპასუხო, ბევრ სხვა კომპონენტთან ერთად ფეხბურთელი უნდა ფლობდეს სწრაფგამძლეობას, რათა 90 წუთის განმავლობაში სრულად გამოავლინოს ემოციური, სულიერი და ფუნქციონალური შესაძლებლობების მაქსიმუმი.
ჯერჯერობით, არ ჩანან არც ისეთი ფეხბურთელები და არც ისეთი გუნდები, რომელთაც შესწევთ უნარი, მაღალ ტემპში ითამაშონ მთელი მატჩის განმავლობაში.
ტაქტიკა ფეხბურთის უმაღლესი მათემატიკაა, ის მუდმივ განვითარებაშია. ცუდია, რომ ტაქტიკის განვითარებას ჩამორჩა ტექნიკის განვითარება. შესამჩნევია ზოგიერთი ტექნიკური ელემენტის სრულყოფა, მაგალითად - ბურთის გაჩერება, ბურთის ტარება მაღალი დონის ფეხბურთელისთვის მეორეხარისხოვანი ელემენტი გახდა. გაიზარდა ისეთი ტექნიკური ელემენტის გამოყენება, როგორიც არის "მოჭრილი" დარტყმა, განსაკუთრებით კუთხური და საჯარიმო დარტყმის შემთხვევაში. ხელოვნურ თამაშგარეს პრაქტიკულად არც ერთი გუნდი აღარ იყენებს...
გუნდების უმრავლესობა თამაშობს ერთი ნომინალური თავდამსხმელით, თუმცა თანამედროვე ფეხბურთში წარმატებას განსაზღვრავს ფორვარდთა არა მაგიური რიცხვი, არამედ ეფექტური კოლექტიური მოქმედებები. ერთადერთი ტაქტიკა, რომელსაც შეუძლია დასძლიოს მასირებული დაცვა, ეს შეტევაა - ცენტრიდან, ფლანგებიდან, მოთამაშეთა სწრაფი ადგილმონაცვლეობით...
განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევს ორთაბრძოლები იმ ორ ჯგუფს შორის, რომლებიც კონცენტრირებული არიან მინდვრის შუაში. გუნდები, რომლებიც გარკვეული ხარისხით ახერხებენ შუახაზის ნეიტრალიზაციას და აწესებენ კონტროლს მინდვრის ამ მონაკვეთზე, უმეტესად მატჩს თავიანთ სასარგებლოდ ამთავრებენ.
განვლილმა მატჩებმა კიდევ ერთხელ დაგვარწმუნა, რომ ფეხბურთი, უწინარეს ყოვლისა, აზროვნების სისწრაფეა, რომ ფეხბურთელის ძალა არა კუნთებში, არამედ ტვინშია. ფეხბურთს სჭირდება ნიჭიერი ფეხბურთელები და ნიჭიერი, შემოქმედი მწვრთნელები.
ევროპის მწვრთნელთა ელიტაში არიან პროფესიულად მოაზროვნე სპეციალისტები, თუმცა მათ შორის არ არიან ისეთებიც, რომლებიც ნოვაციებს შეიტანენ ევროპული ფეხბურთის განვითარებაში. ფეხბურთს სჭირდება ისეთი მწვრთნელები, რომლებიც შემოგვთავაზებენ სიახლეს და წინ გაუძღვებიან თანამედროვე ფეხბურთის განვითარების ტენდენციებს.
სველმა მინდორმა გაზარდა თამაშის ტემპი, ადრე ბურთს ამზადებდნენ ნატურალური ტყავისგან, დღეს კი პლასტიკატს ურევენ, რათა ბურთმა სველ გაზონზე სწრაფად იმოძრაოს. ამას აქვს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეც. ბევრჯერ ვნახეთ, როგორ უცურდებათ ფეხი ფეხბურთელებს თუნდაც მატჩის გადამწყვეტ მომენტში. ვისაც ფეხბურთი უთამაშია, კარგად იცის, რომ სველ გრუნტზე ფეხბურთელს გაცილებით მეტი ენერგია ეხარჯება და ტრავმებიც შესაბამისად მატულობს.
უკანასკნელი წლების მანძილზე, ევროპულ ფეხბურთს არ ჰქონდა მკვეთრად გამოხატული მიმართულება და სასიხარულოა, რომ ის უბრუნდება ტექნიკურ და შემტევ ფეხბურთს".
(იბეჭდება მცირე ცვლილებით)
ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"
