საქართველოს საკალათბურთო ნაკრები: რამდენი ევროპული ოქრო გვაქვს?

საქართველოს საკალათბურთო ნაკრების დაარსების დღიდან (1994 წლის 20 მარტი) დღემდე 21 წელი გავიდა, ჩვენი ეროვნული გუნდი ევრობასკეტზე უკვე მესამედ მიემგზავრება. თუმცა ევროპის საკალათბურთო ისტორიის საფუძველშიც არ გამოკლებიან ქართველები მთავარ ევროპულ საკალათბურთო ფორუმებს. არც ოქროს თასის აღმართვა იყო უცხო ხილი. 90-იან წლებში კი CCCP წარწერიანი მაისურა გავიხადეთ და ახალი ფორმა მოვირგეთ - GEORGIA.

ქართველთა ევროოდისეა 1947 წელს დაიწყო. მოკლედ გადავავლოთ თვალი ევროპის ჩემპიონატებს და მოვიმარჯვოთ საანგარიშო ქართული მედლების დასათვლელად.

ამ წელს საბჭოთა კავშირმა ევროპის ჩემპიონატში პირველად ითამაშა. მაშინდელი ჩეხოსლოვაკიის დედაქალაქ პრაღაში დებიუტანტმა სსრკ-მა ექვსივე მატჩი მოიგო და ოქროს დაეუფლა.

საეჭვოა, ოთარ ქორქიას გარეშე "წითლებს" წარმატებისთვის მიეღწიათ, - განაცხადა მოგვიანებით ლეგენდარულმა მწვრთნელმა ალექსანდრე გომელსკიმ. ქორქიასთან ერთად საბჭოთა ნაკრებში ნოდარ ჯორჯიკია თამაშობდა.

არ გაგიკვირდეთ, მაგრამ ევროპის 1949 წლის ჩემპიონატი აფრიკაში გაიმართა. მას ეგვიპტის დედაქალაქმა ქაირომ უმასპინძლა. საბჭოთა ნაკრებს ამ ტურნირში მონაწილეობა არ მიუღია.

საფრანგეთში ჩატარებულ ევრობასკეტზე სსრკ-ს ოთარ ქორქია გაუძღვა და, ცხადია, ჩემპიონი გახდა. ნოდარ ჯორჯიკია მწვრთნელ სტეპან სპანდარიანს პარიზში არ წაუყვანია.

ევროფორუმს მოსკოვმა უმასპინძლა. ოთარ ქორქიას (მეათე ნომერი იყო) გუნდმა ათივე მატჩი მოიგო.

...მეოთხე ქართული ოქრო.

ყველასთვის მოულოდნელად სსრკ-მა ნახევარფინალში მასპინძელ უნგრეთთან წააგო და ლეგენდარული ოთარ ქორქია ბრინჯაოს დასჯერდა.

სამგზის ევროპის ჩემპიონმა, ოთარ ქორქიამ სანაკრებო კარიერა დაასრულა და "წითლებს" ბულგარეთის ევრობასკეტზე აღარ გაჰყვა. თუმცა, ამ შეჯიბრებას ჩვენიანის გარეშე არ ჩაუვლია - საერთაშორისო კარიერა ევროპის ჩემპიონობით დაიწყო გურამ მინაშვილმა.

სსრკ თურქეთშიც საუკეთესო იყო. მინაშვილმა მეორედ მოიპოვა ჩემპიონობა.

იუგოსლავიის ევრობასკეტზე გურამ მინაშვილი ვლადიმერ უგრეხელიძემ შეცვალა. მანაც პირველი ადგილი დაისაკუთრა.

მწვრთნელმა ალექსანდრე გომელსკიმ ნაკრებში მინაშვილი დააბრუნა, ხოლო უგრეხელიძისთვის ადგილი ვერ გამონახა. გურამ მინაშვილი ოთარ ქორქიას დაეწია - მესამედ მოიპოვა კონტინენტის ჩემპიონობა.

საბჭოთა კავშირის ნაკრებში გამთამაშებლის პოზიციაზე მინაშვილი ზურაბ საკანდელიძემ შეცვალა. მასთან ერთად ოქროს მედალი ამირან სხიერელმა ჩამოიკიდა. 1965 წელს ევრობასკეტს საბჭოეთის ორმა ქალაქმა უმასპინძლა - მოსკოვმა და თბილისმა.

ფინეთში ზურაბ საკანდელიძე მეორედ გახდა კონტინენტის ჩემპიონი.

საკანდელიძეს ნაკრებში სერგეი კოვალენკო შეუამხანაგდა და სსრკ-მა მეათედ დაამტკიცა რომ ძველ კონტინენტზე ბადალი არ ჰყავდა.

გფრ-ში გამართულ ევრობასკეტზე გამოჩნდა მიხეილ ქორქია. ზურაბ საკანდელიძემ კი რეკორდი დაამყარა - ქართველთაგან ყველაზე მეტჯერ (ოთხჯერ) მოიგო ევროპის ჩემპიონატი.

ერთხელ, ორჯერ, სამჯერ... რვაჯერ?! დიახ, ზედიზედ რვაჯერ ევრობასკეტზე სსრკ-მა გაიმარჯვა. თუმცა ცხრამდე ვერ ავიდა - 1973 წელს მე-3 ადგილს დასჯერდა. ვლადიმირ კონდრაშინის გუნდში იყვნენ ზურაბ საკანდელიძე და სერგეი კოვალენკო.

მიხეილ ქორქიასთან ერთად საბჭოთა კრებული ფინალში გავიდა, თუმცა მასპინძელ იუგოსლავიასთან 84:90 დამარცხდა.

ბელგიაშიც ზუსტად ის განმეორდა, რაც ორი წლის წინათ: სსრკ-მა იუგოსლავიასთან წააგო, მიხეილ ქორქიამ ვერცხლის მედალი მიიღო.

რვაწლიანი შესვენების მერე ევროპა კვლავ გაწითლდა - საბჭოთა ნაკრებმა მეთორმეტედ მოიგო ევრობასკეტი. საბჭოთა კავშირმა პირველად ითამაშა ქართველების გარეშე.

22 წლის ნიკოლოზ დერიუგინმა ჩჩჩP-წარწერიანი მაისურა პირველად ჩეხოსლოვაკიაში ჩატარებულ ევროპის ჩემპიონატზე ჩაიცვა და მეოთხე მატჩში თავიც გამოიჩინა - თურქეთს 25 ქულა ჩაუგდო. დერიუგინის გუნდმა პირველობა არავის დაუთმო.

სსრკ-ის ნაკრები საფრანგეთში ფავორიტის სტატუსით ჩავიდა, მაგრამ ნახევარფინალში ესპანეთთან 94:95 წააგო და საბოლოოდ ბრინჯაოს დაეუფლა. ნიკოლოზ დერიუგინი საშუალოდ 6 ქულას აგროვებდა.

1985, 1987, 1989, 1991, 1993, 1995... ლიტვურ, ბერძნულ ან იუგოსლავიურ გაზეთში რომ ვწერდეთ, ამ წლებში გამართულ ევროპის ჩემპიონატებზე სათქმელი გვექნებოდა, მაგრამ ქართველებს არც ერთგან არ უთამაშიათ.

ეს არც იყო გასაკვირი: საქართველო საბჭოთა კავშირს გამოეყო და დამოუკიდებლად შეუდგა ევროპის ჩემპიონატისკენ სავალ გზას. როგორც გითხარით, გზა ძალიან გაუგრძელდა...

2011 წელი ქართული კალათბურთისთვის ისტორიული იყო - პირველად ითამაშა ერთბაშად 12-მა კალათბურთელმა ევრობასკეტზე. ჩვენმა ნაკრებმა სადებიუტო ჩემპიონატში ბევრი გააკვირვა, ჯგუფიდან გავიდა და საბოლოოდ ევროპის ტოპ-12-ში შევიდა.

სლოვენიაში გამართულ ევრობასკეტზე ორი წამყვანი კალათბურთელი გვაკლდა - ზაზა ფაჩულია და თორნიკე შენგელია. მათ გარეშე ჯგუფიდან გასვლა ვერ მოვახერხეთ, მაგრამ მიზანთან ახლოს ვიყავით - სლოვენიასთან და ხორვატიასთან ბოლო წამებზე დავთმეთ.

ასეთი გამოცდილი გუნდით არც ერთ ევრობასკეტზე არ გვითამაშია, მერვედფინალისკენ მისასვლელი გზა წინა წლებთან შედარებით მსუბუქია: ჯგუფიდან სამის ნაცვლად ოთხი გუნდი გადის...

(იბეჭდება მცირე ცვლილებით)
ყოველდღიური სპორტული გაზეთი "ლელო"